Christian Anton Kretschmer (1680)

Home / Doctrina / Christian Anton Kretschmer (1680)

Tipo publicación: Monografía

Christian Anton Kretschmer

De delictis et poenis universitatum, tesis doctoral leída el el 21-6-1680 en la Universidad de Altdorf[1].

Para descargar el pdf original de De delictis et poenis universitatum pinche aquí.

 

1.    Dedicatio

Arduum et difficile est, dignoscere, quae meritis gratiae conveniant; praesertim, ubi magna ea sunt et vulgarium modum excedunt. Non enim aequali semper trutina beneficia aestimant, qui dant et qui iis fruuntur. Multis gratiae loco sufficit, ea bene collocando recte haberi agnita; aliis ea videntur periisse, nisi praesto sit utilitas, qua ceu foenore compensentur; nec desunt, qui grata benefactorum memoria [II] placantur, et voluntatem in iis probant, quos vires exaequandi merita destituunt. Reddendum enim sane est aliquid, etiam quod possis, si non, quod debeas. Quippe sunt Semina beneficia. Illa vero nunquam adeo sterili creduntur fundo, quin hic larga Colonum messe beet.

Vestra, Evergetae Maximi, beneficia, quibus septimum hactenus in annum salubriter fruor, in quem inciderint, nullo hactenus documento constare potuit. Neque enim Sementis quoque mox messem reddit; et quae fructum praecoci partu maturant animalia, bonitate saepe deficiunt. Colui hactenus devote Vestram Clementiam et ne iactura beneficiorum fieret, summo studio cavi; omni ope nisus ad eum Scientiae gradum contendere, quo si referre gratias haud valeam, merem tamen beneficia possim.

Etenim in nostra potestate non est, studia beare exitu, quo velimus; sed ut successibus non careant, a Deo est, ut usui sint, a Republica. Qualem an mea quoque habitura sint, cum penes vos sit, Viri Magnifici, statuere, ne dedignemini admittere hoc monumentum, quod non a vana honorum ambitione, nec a scribendi prurigine profectum est; sed quod grata meritorum memoria [III] in profectuum fidem paravit. Reddenda enim vobis omnino erat ratio bene collocati beneficii, sed qua via id expediri poterat melius, ac facta eorum copia, in quae idem impensum. Neque adeo parvi habitum, sub tantorum Numinum auspiciis ad palmam contendere; quin dignum semper fuerit visum, ut publice de eodem constet. Accipite igitur, Viri Magnifici, benigno animo, quod literis heic consignatum Vobis sacrum esse iussit religiosa Nominis Vestri observantia; et in mei meorumque studiorum commendationem interpretamini. Deus vero vos omnes et singulos sospites, salvos ac incolumes longos in annos sinat superesse, ut consiliis vestris gubernata Respublicae omnis mali expers crescat, vigeat et floreat, Vestrorumque meritorum laudes cum omnigena sua Salute seros in posteros propaget!

2.    Introductio: Lectore benevolo

Eo redactos sese a promiscuo isto scribendi Camethe Eruditis sentiunt, ut vix probentur, scriptu aliquid moliti, nisi instituti ratione in publicum exposita, et excusato conatu. Quo nomine etsi mihi conciliandus non sis, Lector Вenevolus, opus enim, quod paro, sine aliquo literarum monumento perfici haud potuit: attamen in aliiis forsan, quae improbes, deprehendes. Argumentum, tractandi rationem et methodum, genus dicendi omnibus simul aeque probari, vix est, ut persuadear. In nullo enim penitus peccare, humana conditionis mensuram longe excedit. Prius tamen ne adeo ingratum credam, Menochii autoritate inducor, qui ab utilitate idem serio commendat. Neque id vitio cedet, quod passim Prudentes circa hoc thema occupati fuerint; imo iam speciali Dissertatione de Universitate contrahente et delinquente nonnemo praiverit. Velut enim haec mihi demum innotuit postquam meam Dissertationem eo produxeram, unde pedem revocare poenitebat; ita tanto certius asserere possum, me nihil eidem debere, cum copia mihi eius facta non fuerit. Prudentum vero multi multa, nemo omnia huc pertinentia memoriae prodidit, quae pleraque (omnia enim per temporis rationem, quo non adeo largo utor, excutere non licuit) certa distintaque methodo congesta hoc compendio comprehendisse, uti non exiguo [V] labori constat, ita apud Cordatiores calculum dubio procul merebitur. Qui antiquorum pertaesi in novis materiam laudum quaerunt, hos suo sensu facile abundare patior; mihi tamen potiori semper in loco habitum legibus et usu probata sectando esse securum, quan curiosa in novis sollicitudine periclitari, quod fatum raro evitant illi, qui praetermisso iurisprudentiae latifundio aliunde thema commenti iurium scita ad suos conceptus trahunt, in alios saepe sensus. Neque adeo laudis sum cupidus, ut novorum studio illi inservire cura habeam: sufficit mihi, cum Iure loqui et sentire posse. Methodum, quam ipsa fere materia suggerit, secutus sum; neque an sic legitima via incesserim prolixa investigatione defungor. Cum enim hactenus de nulla adeo universali lege convenerit secundum quam omnis tractatio expediri debeat; quamcunque viam elegeris, omnibus aeque non probaberis; parvo sane cum praeiudicio, nam quidquid hi in alios, illud in hos alii rursus statuent. Quod idem quoque ne scribendi genus prolixe excusem, efficit. Cum enim in eo nihil affectatum, a vitio me fore alienum spero. Caeterum uti hoc scribens de iis planem non cogitavi, quibus dente Theonino quaevis rodere, unice est volupe; quidquid enim hi ogganiant, quicquid increpent, non magis id me afficiet, quam Leonem insultum imbellis Catuli: ita persuadeor, fore, ut aequus Lector erroribus, ignoscat, defectus suppleat. Quid enim ab homine homo speret perfecti; et quis adeo in se iniquus, qui aliis se ne opprobrium dare velit, saltim ut in alios maledicendi libidinem possit exerere.

3.    Compendiosam rubrice explanationem tradens [Cap. I]

Primum disputationis nostrae fílum ab explicatione rubricae ducimus, huius enim sensu plene percepto, facilius in subiectae tractationis notitiam inducimur, quippe quae ex illa explicatur[2].

a.    Explicatio termini “de”

Occurrit itaque primo expendendum syncategorema” de”; cuius in iure non unus effectus: modo enim est intentivum vel augmentativum, modo privativum, modo taxativum[3].

b.    Explicatio termini “Delicti”

i.      Etymologia

Etymologia notior est, quam ut explicari mereatur. Delictum enim a delinquendo dici, notissimum etiam his est, qui ultra Grammaticam vix sapiunt. Est autem compositum verbi” linquere”, cuius apud classicos autores non infrequens usus. Sic enim apud Virgilius[4] Meliboeus queritur:

Nos patrios fines et dulcia linquimus arva

et [quoque Virgilius] Aeneidos[5]:

Linquimus Ortygiae portus, Pelagoqque volamus.

Et apud Curtius[6]:

Animus, qui in ardore pugnas corpus sustentaverat, liquit.

Et idem ас deserere, deficere sígnificat. In composito nostro, pratermittere ea, quae non oportebat, praeterire, denotat Festo[7] quod ipsum cum sit peccare, pro hoc etiam ponitur et praeceptis legum non obtemperare[8] aut norma recti, iuris et aequi relictam in enormitatem deflectere[9] significat: quamvis velint peccandi vocem generaliorem [2] esse delinquendi, teste Cicero[10] cum ait:

Non est mirum, si nunc primum deliquerit; nam necesse est eum, qui velit peccare, eum primum delinquere[11]

ii.     Synonimia

Synonymia sterilis haud est. Sic enim dicitur:

  1. Maleficium[12]. Quamvis autem Wesenberg[13] inter “maleficium” et” delictum” statuat differentiam, illud ad peccata commissionis, hoc vero ad omissionis peccata restringens; veluti et ita “peccata” a “delictis” distinguit Papa Gregorius Tholosanus[14]. Veritati tamen id haud esse consonum, exinde apparet, quod furtum, rapina, damnum iniuria datum committendo perpetrentur, et sub delictis tamen continentur[15], neque hic a voce maleficii aut delicti aliquod praesidium, quasi illud necessario factum inferat, hoc vero saltim praetermissionem eius, quod fieri debuit, designet. Quis enim nescit, sub facto etiam nonfactum contineri[16] et facientem malem, hoc est peccantem, non facere bene hoc est obsequium legibus denegare; et viceversa, non facientem, hoc est pratermittentem legibus praecepta etiam facere[17]. Hoc est legi adversum contendere. Aliam differentiam inter “maleficium” et” delictum” statuunt quidam, quod illud tantum ea, quae facto, non autem quae verbo, ut iniuria, perpetrantur, sed hos refutat Farinacius[18]. Specialis significatio est vocis “maleficii” in lege “De Maleficiis et Mathematiques”; ibi enim” sortilegium” denotat[19].
  2. Flagitium[20] quamvis Cuiacius hanc vocem ibi pro stupro posse sumi putet, notante Godofredus[21].
  3. Crimen[22]. Proprie tamen loquendo crimen et delictum differunt; illud enim atrocius peccatum denotat et ad iudicia publica restringirur, hoc vero privatam tantum noxam indicat[23]. Aliam differentiam adnotat Farinacius[24].
  4. Facinus[25]. Adeo facinora [3] atque flagitia ipsi quoque in supplicium verterant. In bonam tamen partem haud raro etiam adhibetur. Sic арud Таcitum[26] raro ea tempestate et e vetere memoriam facinore; et арud Sallustium, qui aliquo negotio intenti praeclari facinoris aut bonae artis famam quaerunt.
  5. Peccatum[27]. Quomodo tamen adhuc differant “peccatum” et “delictum” vide supra[28].
  6. Scelus[29]. Hinc sceleratus[30], scelerosus[31], scelestus[32] et sceleritas[33].
  7. Noxia vel noxa, haec enim passim promiscue accipiuntur[34] convenit tamen noxiae vel noxae significatio tantum cum delicto, quatenus hoc privata crimina continet[35].
  8. Male contractus[36] cuius ratio ut ait Grotium[37] quod, in delictis aliquid sit, quod ad contractuum naturam accedat; quia sicut qui vendit, etiamsi nihil peculiariter dicat, obligasse se censetur ad ea omnia, quae venditionis sunt naturalia, ita, qui deliquit, sua voluntate sе videtur obligasse poena, quia crimen grave non potest non esse punibile, ita, ut qui directe vult peccare, per consequentiam et poenam mereri voluerit[38]. Hinc etiam delicia vocantur synallagmata sed involuntaria[39]. Sed de hoc infra dicendi erit occasio. Male autem contractus vocatur, quia qui delinquit, oppido malefacit, agit enim, quod legibus est prohibitum.
  9. Probrum[40].
  10. Admissum[41].

Possent addi alia, “turpe factum”, “piaculum”, etc., sed haec Lexicographis enucleanda relinquimus.

In vernaculam vocatur “Frevel”[42]. Beiter quamvis hac voce alias significetur tum der Frieden oder Friedensftand Landfrieden tum die Straffe so man mit Berbrechung oder Überfahrung des gebotenen Friedens vermurctet[43]. Hinc et ita differunt [4] “frebel” et” malefiz” quod illud proprie ad civilia, hoc vero ad criminalia pertineat Knipschild[44].

iii.    Homonymia

Homonymia etsi ex generalitate vocabuli delicti, quippe quod ita late patet, ut pro quovis maleficio usurpetur[45] resultare videatur, attamen quia tunc ut genus refertur ad suas species, iisque omnibus naturam sui generis communicat, vix est, ut variis eius significatibus eruendis inhaereamus.

iv.   Definitio

Sed potius ad delicti definitionem nos conferimus, quam licet varii varie forment[46], quod sit factum illicitum (sponte sive dolo sive culpa sive ex impetu[47] admisum) honestati et iuri contrarium, eoque animadversione dignum. Cum qua fere convenit, quam habet Bicc. Coll[48]. Explicationem Lector defirmat ex Habu[49]. Nos addimus, occasione ab eo desumta, quod delictum animadversione seu poenam dignum dicatur, vulgo poenam deberi dici[50]. Hinc cum debitum omne sit ex obligatione[51] qualis etiam ex delicto oritur[52] et quidem duplex altera privato, altera Reipublica[53]. Quaerimus:

  1. An haec obligatio sit ex consensu?
  2. An ea reus poenae[54] an saltim restitutioni damni sese subiecisse censeatur?

Prius atque vi[55] ас in posteriori hoc negamus, quod reus delinquendo in Poenam consentiat, cum Puffendorf[56]. Quilibet enim delictum perpetras simul sperat, sese latendo aut alia [5] ratione poenam declinaturum. Et quomodo poena vel delicti соercitio[57] vel malum passionis seu molestum, quod per modum ciam atque dolorem attrahit[58] dici meretur, si in volentem et consentientem redditur, in quem nulla coercitione vel coactione opus, et in quo nulla doloris indicia, si sponte perire festinaret. Quamvis igitur Reus haud ignarus criminis, quod designat, certam esse poenam statutam, de iniuria conqueri non possit, cum ad supplicium ducitur, hoc tamen nullum eius in Poenam consensus praebet argumentum quod testantur quamplurima maleficorum exempla, vel scelera, quae perpetrant, in licitis habentium, vel poenas iuxta cum ignarissimis nescientium. Et quem fugiunt reorum conatus, quibus poenam eluctari quovis modo satagunt. Quo tot effractiones carcerum; tot cum Diabolo conventiones, quibus immunitatem a poena sibi paciscuntur; tot preces supplices porrectae magistratui; tot intercessiones familiarium et cognatorum; Aliaque sexcenta, quibus oppido significant rei, se, dum deliquerunt, animo haud quaquam poenae subiecisse. Progredior ad Divisiones delictorum, ex quibus praecipuas notamus sequentes. Dividuntur itaque in:

  1. Publica et Privata[59]. Illorum potissima recensentur[60] neque ex Constitutione Criminali Caroli V facta sunt plura, licet aliquibus v. c. furto poena ultimi supplicii ibi sit statuta[61].
    1. Capitalia et non-capitalia[62]. Quorum aliqua natura, aliqua lege talia[63] privata (quorum an plures species, praeter illas[64])
    2. Dividuntur in ordinaria et extraordinaria[65]. Нaeс autem male in mere et pro arbitrio actoris talia dividuntur[66]. Quando vero Cuiactus[67] et eum secuti Godofredi[68] et Meier[69] statuunt omnia delicta hodie esse extraordinaria, illud intelligendum quoad antiquum Iudicii ordinem, qui hodie non observatur. Popularia iudicia uti proprie privata non sunt, ita licet quodammodo nomine et ratione effectus atque per accidens cum publicis conveniant[70]. Formaliter tamen ab his differunt Habu[71], Duar[72] et Dectan[73].
  2. Alia perpetrantur contra ius naturale alim contra ius civile[74], quibus tertia species possit addi eorum, quae contra ius gentium committuntur, supposito dari ius gentium a ius naturale distinctum, quod negat Hobbes[75]. Etsi autem Alciatus[76] existimet, hanc distinctionem non adeo esse utilem, contrarium tamen verius est, quia potest aliquid iure civile esse illicitum et delictum, quod tale statim non est iure naturale et vice versa: deinde si tantum iuris civilis probrum sit, probandum erit, illud in hac etiam Republica pro tali haberi, quod diverso casu plane aliter se habet[77], ad quem etiam[78] utriusque exempla lecturum remitto; pro delicto ius gentium vero legatorum violationem allego.
  3. Alia sunt mere ecclesiastica, ut heresis, apostasia, simonía; alia mere secularia, ut crimen laesa maiestatis, furtum, rapina etc.; alia mixta, ut delicia carnis[79]. Non negligendum tamen iudicium[80] super hac divisione. An autem ubi delictum est mixti fori, punitus Reus in foro Ecclesiastico iterum in foro seculari ad poenam trahi possit, quaestionis est[81]?
  4. Alia sunt quarumcunque personarum vel communia alia certarum seu propria v. c. militum[82], clericorum et liberorum etc[83].
  5. Alia sunt voluntaria quo et mandata et sponte perpetrata refero, alia involuntaria[84] quibus addit mixta[85] ab irato commissa.
  6. Alia sunt levia, alia atrocia[86], alia atrocissima[87]. Etsi autem horum definitionem multi committant Iudicis arbitrio[88] tamen[89] a poena eadem definit, ut sint delicta levia, quorum poenae non sunt criminales et corporis aflictivae; atrocia, quorum poenae simpliciter mors naturalis vel civilis, atrocissima, quorum poena ratione generis supplicii morte simplici est gravior[90]. Cum hac vero alteram, qua in excepta et non excepta[91] dividuntur, putat convenire[92].
  7. Alia manifesta, alia occulta[93]. In quibus posterioribus etiam conieturata et praesumtiva probado pro plena habetur[94].
  8. Alia sunt tentata, alia consummata[95]. Quando autem conatus, quem dicimus delictum intentatum, quoad poenam correspondeat delicto perfecto[96].
  9. Alia facti transeuntis, quae ex se et sui natura nullum post se relinquunt vestigium, ut adulterium, sodomia, stuprum; alia facti permanentis, quae ex se et sui natura post se relinquunt vestigium, ut homicidium, incendium etc.[97].
  10. Alia prima, alia reiterata[98].
  11. Alia nominata, alia innominata, ut stellionatus[99], qui priora in magis et minus talia distinguit.
  12. Alia in committendo alia in omittendo consistentia[100], ubi posteriorum exempla.
  13. Alia adversus se ipsum, alia adversus alium hominem, vel quoad corporis vel quaod fortunae vel quoad animi bona, alia adversus Deum immediate perpetrantur[101].
  14. Alia esse interni seu conscientiae, ut pravae cogitationes [8][102]. Alia externi seu humani fori. Probat hanc divisionem, quod multa licita et iusta sint in foro exteriori, quae tamen iniusta et pro peccatis habentur in foro animae; quod praeter discrimen utriusque fori accurate demonstrat В. Brunnem[103].
  15. Alia sola seu simplicia, alia cum aliis concurrentia seu mixta[104], quae talia vel ex sui natura, ut latrocinium[105], vel ex voluntate delinquentium, ut si incestui adulterium, aut rapinae stuprum necesserit.
  16. Alia singulorum, alia universitatis[106].

Plures divisiones lecturum remitto ad Tholos[107].

c.    Explicatio termini “et”

Quae de particula “et” commentatione digna videbantur, cum in Compendio exhibeat Strauchius[108]. Et qui de hac Partícula íntegros Tractatus conscripserunt Bartolus atque Henricus de Piro, ex his cupidus Lector abunde cognoscet.

d.    Explicatio termini «poenae”

Transeo nunc ad” poenae” evolutionem, quod vocabulum tertia pars est nostri thematis.

i.      Etymologia

Atque quod attinet etymologiam, “poenam” a Graeco poinh/, hoc autem a po/nq- molestia communius derivant, a poena autem punire, pro quo antiqui dixerunt poenire, acceriunt. Vide praeter Lexicographos[109].

ii.     Homonymia

Homonymiam, circa hanc paucis occupati, notamus

  1. Poenam quandoque pro eo, quod interest, accipi[110], solvi.
  2. Pro usura[111]. Quomodo tamen haec invicem differant[112].
  3. A)kurw/j pro illis incommodis, quae quis patitur ob morbum contagiosum, aut corpus mutilum, aliamve impuritatem, qualia multa extant[113].
  4. Pro culpa[114]. Plura huc facienda[115].

iii.    Synonimia

Synonymiam ne praeteream, varia iuris loca efficiunt. Sic enim

  1. Supplicium dicitur[116] et mortem denotat, quando vel ultimum[117] vel summum[118].
  2. Noxa[119].
  3. Fraus[120], per metonymiam effectus pro causa, quia crimini, pro quo alias fraus frequentius accipitur[121], ita arcte et naturaliter cohaeret poena, ut pro utroque saepe hoc vocabulum ponatur[122].
  4. Mulcta, quae tamen a poena in specialiori significatu multum differt[123].
  5. Vindicta[124].
  6. Ultio[125].

In vernacula dicitur” Straffe”, cuius vocis appellatio, ut “poenае” apud Latinos[126] ad omnis generis coercitiones pertinet[127]. A qua differt” Busse/ Emenda”, quae in pecunia tantum consistit; et alia est ac die “Bette/mulcta”, haec enim Iudici, illa Parti datur[128], quanquam hodie promiscue fere usurpari[129]. Est enim die hochste Bemette / quae continet 80 grossos novos, sive quatuor sexagenas antiquas vier alte Schoft[130]. Quae hodie Emenda in iniuriis realibus est abitraria[131]. Ab hoc Saxonum Emenda, Galii suum Amende, quod mulctam denotat, traxisse videntur. Hinc etiam ipsis Amende honorable est mulcta honor quasi satisfaciens[132].

iv.   Definitio

Transimus nunc ad poenae definitionem, quam omissa Ulpiani[133]. aliorumque retinemus ex Grotio[134], quod sit malum Passionis, quod infligitur propter malum Actionis. Etsi autem Zigl[135]. taxet propterea hanc Definitionem, quod ad delicta omissionis non pertineat, et hinc suo definito sit arctior: attamen huic dubio facile occurri potest, si expendamus, agere moraliter [10] eam, non tantum qui legibus negativis contravenit, sed etiam, qui resistit legi affirmativae, dum enim haec simul prohibent contrarium, hoc suscipiens agere dubio procul censetur[136]. Accedit, quod, ut supra monitum, agere etiam non agere sub se comprehendat[137]. Ubi, quando alicui actionis omissio imputari possit, docet Poteram hic prolixa Commentatione defungi circa materiam, a necessítate, militate, imo iucunditate quoq; commendatissimam; attamen cum huius tractationem principaliter non curem,ne tenir pus huic labori praerixum,non longum adeo nec indulgens inter ea effluat, paucis me expediam, praeertim cum Scriptores, qui in hanc materiam inciderunr, pleno brachio eandem tractant.

Pergo itaque ad Divisiones Poenarum, quas dividimus in Сonventionales quae partium conventione adstringendi causa adiedfrac sunt[138]. Non autem in mutuo et obligationibus dandi locum habent[139]. Nec ultra duplum contractíbus certitudinem quantitatis habentibus loco interesse possunt adiunt adiici; in aliis licet ultra duplum adiectae valeant, ne tamen immoderatae exigantur Iudici providendum est[140]. Statim committuntur die solutionis elapso[141]. Excusat tamen ab eis quaevis causa probabilis, ob quam non servasse promisso impune, nес valde improbandum sic[142], Testamentarias, quae coercendi haeredis causa in ultima voluntate statuuntur, quo magis aliquid faciat, aut non faciat[143]. Postea permissae[144] non amplius necessariae[145] quae a superiori per Sanctionem in emendationem delinquentium satisfactionem laesorum et securitatem omnium statuuntur[146]. Has quia Iudex, Legum Minister per sententiam dictat et exequitur, eatenus quoque Iudiciales vocat Tholos. d.l.n.5. quatenus vero Iudex quoque in casibus Lege non decilis mulctam vel simlem poenam super levibus delictis statuit, eatenus etiam quasdam poenas iudiciales vocare possumus[147] [11]. Iterum dividimus in divinas et humanas[148]. Illas volumus esse temporales, quibus Deus in hoc seculo delinquentium malitiam coercet, quae iterum vel iure divino Morali, ut homicidio ultimum supplicium[149] prout adulterio, mors[150] statuae, quanquam[151] hanc poenam mixti iurisesse statuat; et perpetuas sive aternas[152], quas in Damni ex privatione visionis Dei, et sensus ex dolore ab igni et similibus inflicto aestimandas dispesci videntur Scholastici[153]. Humanas in eas distribuimus, quae sunt fori vel ecclesiastici vel secularis[154]. Illas in Spirituales, Corporales, Reales, Mixtas dispertitur[155]. Has cum Althus[156]. dividimus in desuritas, quae etiam ordinariae[157] et uniformes[158] et indefinitas, quae etiam extraordinariae et arbitrariae sive difformes vocantur[159]. Statuat, omnes hodie poenas esse arbitrarias, explicat Theodor[160]., quando delicto cohaeret aliqua circumstantia aggravans vel imminuens. Et potissimum in Principe Iudice locum habet. Definitae sunt vel simplices, quae uno poenae genere contentae, vel mixtae, quae corpori et bonis infliguntur[161]. Potest autem idem delictum duplici poenam tunc affici satis punitum est[162]. Simplicium aliae sunt Civiles, aliae Criminales[163]. Moribus Civiles illae dicuntur, quae nec vitam adimunt, nec corpori directo afflictionem inferunt, die nicht auf haut und haar gehen. Quarum pottisimum tres species, Mulcta, Carcer et Relegatio[164]. Criminales, quae corpori infliguntur, die auf haut und haar gehen/Leibes Straffen[165]. Criminales (sec. ius civile) dividuntur in pecuniarias [12], quarum species[166] recensim ad Criminales referuntur[167] et v. corporales[168], quae iterum vel Capitales sunt vel non-capitales[169]. Illae vel naturale sive vitam, vel civile sive statum adimunt. Cum distinctioni consona altera, quam poenae capitales sunt vel sanguinis, vel sanguinem non habent[170]. Et de hac posteriori in dubio poena capitalis intelligenda est[171]. Quemadmodum vicissim sub supplicio novissimo, ultimo si summo poena mortis continetur[172]. Proria gradus et species refert Althus[173]. Ex quibus quaedam prohibitae, quas recenset Anth. Matth[174]. quo etiam poenam laquei refert[175]. Quomodo vero dictum Apostoli[176]: Suspensum coram Domino maledictum esse[177], intelligendum sit[178]. Hodie vix aliae obtinent, quam Decollatio Suspendium, Rota, Suffocatio in aquis, Combustio, Dialectio in IV partes[179]. Apud Anglos singulare Poenae genua obtinet, quam fortem ac duram vocant; et describit Dn. Becman[180]. De posterioris generis poenis videndus itidem Althus[181]. Non capitales recenset id[182] ex quibus hodie Fustigatio, Digitorum abscisso, Manus amputatio, Extensio Membrorum et condemnatio ad Opus publicum moribus Saxonicis obtinent[183]. Haec de poenis definitis; rstant duae Species indefinitarum seu arbitrariarum, expressa et intellecta Althus[184]. Moribus Saxon, tres tantum Poenarum Species constituuntur, Capitales, Non-Capitales, sive corporis tantum afflictivae et Civiles[185]. Quas ex A. Gell[186]. species recenset[187] et neqesi/an, co/lasin, para/inesin, mpwri/a, par/adeigma, vocat a fine poenarum defuncta sunt, earumque priores tres ad emendationem delinquentia, media ad satisfactionem laesi, ultima ad securitatem omnium perclara explicante Grotius[188].

e.    Explicatio termini «universitas”

Mittimus haec et quod in Rubrica est ultimum, nunc explicandum [13] suspicimus.

v.     Etymologia

Universitatis igitur quod conoercit etymologiam a to\ universus, quo totus vel omnis denotatur, eam dici, im propatulo est. Aequipollet autem toti in singulari; in plurali omnes, et quidem coniunctim significat, cum omnium vox alias etiam pro singulis accipiatur[189]. Universum substantive acceptum hanc terrae coelique Machinam denotat, quam sub isthoc nomine descripsit Cicero in Timeo, qui inter eius fragmenta hodienum extat.

vi.   Synonimia

Quam Reipublicae, Civitatis, Municipii, Populi, Curiae, Collegii, Corporis, Communitatis et similia nomina conficiunt[190]. Doctorum in plerorumque manibus obviorum accurata in hac materia industria prohibet. Quare ad eos et principaliter quidem ad Meier[191] lectorem remitto.

vii.  Homonymia

Ad homonymiam progredior; modo enim Universitatis vox ad res animatas et inanimatas, corpora et quantitates refertur[192]. Ubi territorioum dicitur Universitas agrorum[193], qui duo textus non quidem hac voce expresse utuntur, rationem tamen suam in ea fundant[194]. Et ita quidem, quatenus vel rebus Iura cohaerent, ut hereditas, peculium, dos, etc. vel corpora tantum attenduntur ut grex etc. Modo Personis tribuitur[195]. Et ita vocatur Universitas rationabilis, uti prior irrationabilis[196]. Velut et Universitas ipsa Persona dicitur[197], de quo inferius. Atque ita per Excellentiam Universitas Academia dicitur, in cuius rationem inquirit [14] Limn[198]. Ne autem hic obstet[199] statuentes, Universitatis nomen iuris esse, non Personarum, distinguimus inter Universitatem formaliter et in abstracto, et materialiter ae in concreto consideratam; priori Casu Iuris, posteriori Personarum nomen est[200]. Perinde, uti haereditas, Ususfructus, Ulus et Obligatio hoc diverso respectu modo rebus, modo Iuribus accensentur[201]. Quandoque etiam titutulum Acquisitionis significat[202]. Interdum de modo enunciandi usurpatur. Ita cum[203] de Canone Rustico generaliter nihil dicendum existimat, ait; de cuius scilicet Canonis Universitate nihil nuno attinet dicere.

Ex diversis autem hisce significatibus is solum huius Ioci est, quo ad personas Universitas refertur, in quo sensu describitur: plurium corporum (singulorum sive hominum non compositorum, in quo significatu alias corpus accipitur et ita a Collegio differt[204] inter se distantium collectio, (autoritate Superioris et communis utilitatis gratia facta) uno nomine iis deputato. Dicatur Universitatis nomen in uno estare; id tamen saltim de eius Conservatione intelligendum est: nam ad eius constitutionem pauciores quam tres non sufficiunt[205]. Qui prius saltim in hominum non rerum Universitate procedere ait[206]. Descriptionem monendum, quod praeterquam non doceat quid sit Universitas, sed praesupponat, etiam Subiectum sive Materiam Universitatis tantum exprimat. Accurationem Universitatis Descriptionem exhibent Hotoman[207]. An autem de Universitatis essentiam est ut Caput habeat? Negat Bartolus[208]. et alegati [15] a Felin[209], ne alias mortuo cupite Universitatem quoque periisse statuendum sit. Sed contrarium verius existimat Felin[210] ne alias Universitas sit monstrosa. Et hinc omnem Universitatem habere vel Caput generale, Principem, Pontificem aut Christum, vel speciale, Maiorem Partem collegii aut magis dignum in eodem[211].

Species Universitatum varii varie recensent. Farinacius[212] has commemorat, studiorum generalium, Civiatum et castrorum. Losaeus[213] sequentes constituit, Provinciam, Civitatem, Castrum sive villam et simplex Collegium[214]. Nos, cum Universitatem Personam Moralem compositam sive Societatem dici supra ostenderimus, non male eidem divisiones applicari posse existimamus, in quas Pufendorf[215] Personas Morales compositas dispertitur, ita; quod aliae sint publicae, aliae privatae. Illae vel Sacrae, quae vel generales, ut Ecclesia Catholica vel Speciales, ut Concilia, Synodi etc. vel Politicae quae iterum vel generales, ut Respublica cum suis Speciebus vel particulares, ut Senatus, tribus etc. Sagatae dicuntur exercitus. Privatae sunt familiae, Collegia etc. Neque moratur hanc divisionem[216]. De R. D. quasi una tantum Universitatis sit species, publica, nimirum Civitas, cum res Universitatis dicantur esse quae sunt in Civitate. Praeterquam enim quod ibi tantum sit quaestio de certis rebus v. c. theatris stadiis etc. an earum proprietas ad singulos, an vero ad totam Universitatem pertineat; Civitatis etiam, tanquam extantioris alicuius Universitatis especiei tantum exempli loco sit mentio, indicante hoc particula[217], quam exemplificativam esse, satis constat[218]. Et contrarium quoq; suadent textus supra a nobis relati. Accedit, quod Universitatem tres constiture dici non possent[219]. Si eadem non nisi in Civitate specificati posset. Haec de singulis Thematis nostri Partibus singillatim monuisse sufficiat: superest, ut de eius sensu composito quaedam adiiciamus. Ac initio quidem, ne quis vel Universitatis voce, quam pro Academia hactenus vulgus adhibuit, decipiatur, vel alio sensu totam Rubricam capiat, quam a nobis est proposita, monemus, nos de delictis [16] et poenis non quae a singulis perpetrantur, aut in singulos, ut tales, statuuntur, sed quorum integrae Societates sive corpora certis legibus colligata rea sunt, hic Tractationem instituere. Nemo igitur poenas Universitatis in sensu Activo hic quasiverit, cum quemadmodum ea circa perpetrata a sese delicta passive se habeant, Studii nostri habeatur meta, aliorum pervestigationi relicto, quae delicta et poenae in diversis vel Civitatibus vel Corporibus diversim obtineant[220]. Huic adiicimus, delicta Universitatis quaedam consistere in committendo quaedam in omittendo[221]. Quaedam Universitatis propria, quaedam communia esse[222].

Atque sic primo Capiti coronide imposita, accessum facimus ad

4.    De natura et requisitis delictorum universitatis [Cap. II]

Ante omnia vero monendum ducimus, agere nos de iis universitatibus, vel societatibus, quae iurisautoritate nituntur et ex eo nomen assumserunt[223]. Quarum exempla in antecedenti capite recensuimus. Hinc excludimus:

  1. Piratarum et Latronum Conciliabula, quae honestum societatis nomen non merentur, cum in perniciem Reipublicae et scelerum incrementa coaluerint, et hinc turpis atque foeda sit communio[224] pro socio ipsoque iure tanquam rerum in honestarum nulla[225].
  2. Coactionem hominum vis inferendae causa, de qua[226] licet enim hic et coeundo et pravum propositum exequendo delinquatur, nuspiam tamen eiusmodi perversus caetus universitas audit, et in poena infligenda singulorum admissum spectatur[227].
  3. Turbam et Rixam[228], licet enim hae quoque aliquo numero constent, nullo tamen iuris Articulo tolerantur [17] et vel nomen iudicat, liciti nihil esa habere. De poena huc scientia[229].
  4. Coetum factiosorum et sediotiosorum[230], et in genere omnes congregationes, quarum vinculum neque expressa Sanctione coaluit, neque patiente Principis animo toleratur. Etsi enim omnis Universitas sit multitudo, veluti Populus, Curia, Collegium, Corpus, Societas, non tamen omnis multitudo, nec omnis Caetus est Universitas, sed is demum, qui iure aliquo continetur, veluti qui uni Imperio, unisque legibus paret. Quam de causam M. Tullius Cicero[231]. Populum definit, non omnem Caetum multitudinis, sed Caetum iurisConsensu et utilitatis Communione sociatum, quippe cum Caetus etiam dici soleat de Concursu, Seditione turbam et quamvis aliam Multitudine non iure congregata[232].

Porro cum nomen Universitatis sit collectivum et totum aliquod denotans (An tamen eadem ratio Universitatis sit quoad singulos, quae totius quoad Partes expendit Hoteman[233]) quod quamlibet sui partem de necessitate infert[234]. Uti Populus, qui universos cives connumeratis etiam Patritiis et Senatoribus complectitur[235] apparet etiam nobis non monentibus in determinandis his delictis et poenis integri corporis habendam esse rationem; exceptis tamen his, qui voluntate et Potestate delinquendi sunt destituti vel per aetatem, ut infantes[236] vel per morbum, ut furiosi[237], vel aliud impedimentum, ut dormientes[238]. Ubi et de aliis. Licet enim hi quoque sint Pars Universitatis[239] quia tamen hoc casu diversa et specialis eorum estratio, sub eam tanquam toto non continentur[240]. [18]

Nunc videamus, an Universitas possit delinquere, quippe haec quam Quaestione omnis laboris nostri eventus dependet, Omittemus autem, quas pro negativa adducunt Doctores ratione, videndas apud Gomez[241], affirmativam adstruimus:

  1. Textibus iuris. Sic enim[242] Universitas metum inferre posse dicitur; metas illatio vero quin sit delictum nullum est dubium[243]. Universitas contra libertatem Ecclesiae quid statuens puniri debet, unde sequitur, eam quoque deliquisse; poena enim praesupponit delictum[244]. Et ubi culpa non est, ibi quoque non debet esse poena[245]. Simile argumentum[246], ubi Ususfructus Civitatis per aratri inductionem finitur, quam uti Civitates initio соndendae definiebantur; ita etiam in poenam plerumque inobedientiae et coniurationis exscindebantur[247] cum satis, ubi de differentia inter desolationem et aratri inductionem. Et[248] si quis ausu temerario. expresse Universitatis et delinquentis et puniendae sit mentio[249].
  2. Rationibus. Resultat in his prima[250] in quam agitur de obligatione Civitatis ex mutuo, quod Doctores etiam ad alios contractus applicant[251] unde sequitur, si Civitas obligatur ex Contractu, pofíe eandem quoque ex delicto obligari, quoad contrahendam enim obligationem a Contractibus ad delicta firmissimum est argumentum[252]. Secundam inde defumimus, quod delinquendi voluntate et potestate, tanquam duobus humanarum Actionum fontibus[253]. Ponatur etiam delictum causa enim admissam effectus eius negari nequit. Veluti igitur de potentia delinquendi in Universitate [19] nemo facile ambiget, quod enim singuli possunt, quare universi haud valeant efficere; vis enim unita fortior; ita nec de voluntate dubitandum: namque in personam compositam ut Universitatem coalitis una voluntas tribuitur et quae ab illis ut talibus proficiscitur actio, una censetur, utut plura individua Physica concurrerint, monente recte Pufendorf[254]. Et licet Universitas dicatur nomen Iuris, nec intellectum aut animum sive Voluntatem habens, sine quo delinqui non potest[255]. quomodo tamen id accipiendum, iam supra c. 1. monitum est. Hinc cum in Sensu huc facienti Universitas nihil aliud sit, quam homines Universitatis[256] aut intellectus et voluntad ipsi tribuenda erunt, aut hominem rationis expertem oportebit facere. Quomodo enim Universitas dicetur habere res communes, arcam communem etc[257]. Si animum non habet, Dominii enim duae partes, Proprietas et Possessio[258]. Possessio vero sine animo neque acquiritur neque retinetur[259]. Porro, an possit constituere Syndicum vel Actorem Universitas sed[260] si intellectu et animo careat, apparet ex eo, quod infans, furiosus mente captus Procuratorem constituere nequeant[261]. Alia ut taceam. Apparet itaque inde, Universitatem quatenus constat hominibus animam et ratione praeditis, qui consilio et consensu carere non possunt, iique Universitatem repraesentant, ut fictum corpus, ita et animam ex multitudine animatam collectam et constitutam habere eiusque respectu personae vicem obtinere[262].
  3. Autoritatibus; ab his enim in iure quoque non inane argumentum ducitur v. Barbos[263], Althus[264], Baldus[265], Bartolus[266], Henr. Bruning[267], Clarus[268], Covarrubias[269] [20], Farinacius[270], Felin[271], Gail[272], Goedd[273]. Gomez[274], Grotius[275]. Iason[276] Losaeus[277] Magerus de Advoc[278]. A. Matth[279]. Mascard[280]. Меnoch[281]. Mynsing[282]. Pufendorf[283]. Соll[284]. Tholos[285]. Card. Tusch[286]. Zigl[287]. et quos hi allegant, enumerat Menoch[288].
  4. Exemplis his enim rei veritas quoque clarior et manifestior evadit[289]. Et aeque iis ac legibus pugnari posse, docet Becma[290]. Inter haec autem alia ex antiquitate desumimns, alia recentius aevum nobis suppeditabit. Ex illis Cariae[291] meminit Tholosan[292], Mediolani Godofredus[293]. Placentiae, Cremonae, Thebarum, Corinthi, Byzantii Menoch[294]. Quibus ex recentioribus adiicimus Monasterium sub suo Rege Johannes Leidensi priori seculo rebellans[295]. Ita Pagos quoque tumultuatos fuisse reperimus, ut in Austriam superiori et hoc seculo factum[296] et hodienum sit in Bohemiam. Pariter quoque Collegia et Ordines rei delictorum peracti sunt, uti Templariorum ordine refert Bartolus[297]. et Goedden[298]. quem hic hereseos crimen perpetrasse memorat. Et elegans exemplum exercituum in rebellionem effusorum recenset Burger[299]. Plura non addimus, ne tempus vix reliquis suffecturum effluat.

Etsi autem ita videatur stabilita nostra Sententia, adhuc tamen adversantur[300] quarum priori negatur, municipes dolum committere [21]; posterioribus vero eso consentire posse. Ob defectum vero consensus et doli delictum committi non posse, expeditum est in iure[301]; non aequem facilem Universitatem dolum committere posse et in idem placitum consentire, ut singuli, posse tamen, licet difficulter[302]. Cum naturalis hominum ad dissentiendum sit facilitas[303] et qui dolo aliquid machinantur, conatus suos ament celare, et ne ad plures eorum notitiam perveniat, impedire, cum inter multos nota facilius detegantur. Tanta tamen difficultas non subest, ut eadem impossibilitati aequiparati debeat[304]: fieri enim omnino potest, ut in diversa alias tendentes animi conveniant, ubi crimen perpetrandum est; in quod enim alias singuli proni, quare cum aliis iuncti segnius appetant? Itaque licet[305]. In his, quae ζπί τό ωλειςον accidunt, constitutae fuerint[306]. Vicissim tamen, quae raro fiunt, non negligunt Stryk[307]. Aliter respondet Goedd[308]. Mihi videtur ad removendam[309]. Contrarietarem dici quoque posse, agi ibi de municipibus sive membris Universitatis singillatim consideratis, et eos nihil dolo committere posse, dici eo effectu, ut totum Municipium sive Universitatem obliget; haec enim non afficitur ex actibus et gestis singulorum, et aliud est singulorum, aliud Universitatis factum[310].

Hisce expeditis subiungenda nunc nova est quaestio: An universitas vere an ficte sive improprie dicatur delinquere? Posterius volunt[311] quod Universitas non sit persona vera sed ficta, intellectualis et insensibilis. Alii distinguunt inter delicta Omissionis et Commissionis, circa haec rursus, quod quaedam sint, quae tantum per Universitatem possunt fieri, ut Statuta condere, Collectas imponere, et Iurisdictionem facere, quaedam vero haec iura non concernant, ut homicidium, furtum et c. committere. Ex his Ommissionis et quae committendo circa Universitatis iura perpetrant, delicta proprie et vere in Universitatem cadere[312] [22]. Prioris Sententiae rationem nos supra expendimus et inpraesentiarum addimus; Universitatem minus congrue vocari personam fictam, quippe quam solam sibi Scena vindicavit et quae nullum effectum moralem post se relinquit[313]. Quin potius cum eiusmodi qualitates praesupponat, quae aptae sunt, ut solidus aliquis effectus inde in vitam humanam proveniat, et varios quoque effectus producat, quae sunt notae verarum personarum, veram etiam personam sc. moralem compositam eam esse oportebit. Neque hic nobis cum Universitate in abstracto consideratam, quo collimant omnes Dd. contrariae sententiae, sed cum eius Materiali certis legibus colligato, quod sunt homines Universitatis, quibus quicquam communicato consilio perpetrantibus Universitas ipsa videtur deliquisse[314].

Distinguentium Sententiam quod concernit, uti concedimus, facilius omittendo delinqui posse, quam committendo[315]. Quod sit per Denegationem alicuius Praestationis, quam Universitas ex obligatione perfectam tenebatur exhibere[316] ita alterum Distinctionis Membrum quidem efficiet, ut alia Universitatis delicta propria, alia communia esse dicamus[317]. Attamen monendum

  1. Quod, quae ipsi delicta Universitatis propia vocant, vere talia non sint[318].
  2. Dum pro Universitatis delicto agnoscunt, quod eius Rectores aut Pars Maior designat, simpliciter id non esse admmittendum, uti inferius patebit.

Quare vero furtum, homicidium et similia delicta proprie Universitas perpetrare non possit, ratio non apparet, unde contrariae Sententiae assertio nobis verior. Licet enim in homicidio ipsam hominis coedem, in furto contrectationem Universitas praesertim magna ipsa peragere nequeat; sufficit tamen, si praeviis requisitis necessariis, de quibus infra, a tot personis eius Universitatis perpetretur, quot ad eam sufficiunt; nisi alias Mandantem v. c. homicidium[319]. In consilium Criminis venientem[320]. Flagitium cum possit, non [23] impedienten[321]. Proprie ideo delinquere negare velimus, quod ipsi manum operi non admoverint[322]. Delictum enim potissimum ex voluntate aestimatur[323] quam dum Universitas alieno facto accommodat, id imputatione suum efficit Pufendorf[324]. Malim itaque praesertim quoad effectum statuere, Universitatem proprie semper delinquere cum Magero[325] quem allegat Rosbach[326].

An vero omnium generum an tantum certorum Crimina cadant in Universitatem, non adeo difficilis est Quaestiones, modo inter Universitatem quam talem et ut personam privatam consideratam distinguamus. Universitas priori Casu proprie ea tantum Crimina committit, quae alias ab inferiore in superiorem perpetrari queunt, ut crimen laesae Maiestatis, cuius exempla[327] considerata vero ut persona privata etiam aliorum delictorum capax est, quemadmodum hereseos, homicidii, Violentiae, Invasionis bonorum, iniuriarum, Metus, doli et alia exempla recensent Doctores[328] qui notanter Clausulam et similia adiiciunt, ut significent, etiam reliquorum delictorum Universitatem se ream posse facere; haec enim Clausula complectitur omnia quae sequi solent, et quae quoquo modo possunt intelligi[329]. Neque etiam ratio in obscuro est, in nullam enim delictorum specie exceptionem reperimus quoad Universitatem, inde manemus[330]. In Regulam: quam quilibet voluntate et potentiam delinquendi (quam supram etiam Universitati asseruimus) praeditus potest quodvis delictum committere[331].

Ad modum ut nunc progrediar, quo Universitas deliquisse dicitur, instituti admoneet ratio. Consistit vero is in Requisitis delictorum Universitatis, quae ordine recensebimus. Primo itaque requiritur Convocatio autoritate Magistratus per sonitum [24] Campanae, tubae vel alium consuetum modum facta, in locum solitum; alias enim subreptitia censetur[332]. Et inter alios elegans est[333] ubi haec requisita proponit et contraria diluit, cum enim hic agatur de Universitais Praeiudicio, necessario eius requiritur convocatio, ut consentiat[334]. Hinc licet populus alicuius Universitatis non praeviam hac solennitate levato eitam vexillo ad delinquendum concurrerit, non tamen hoc Universitatis, sed singulorum erit delictum[335].

a.    Omnium de Universitate Capitis et Mebrorum[336] quod enim omnes tangit, ab omnibus quoque est approbandum[337].

Adeo, ut si unus non adfuerit, Universitas nondum dici posset deliquisse[338]. Omnes autem intelligimus, qui possunt delinquere et reveram sunt in Universitate. Mulieres autem licet non convocentur, nihil interest, quia nec ipsae ad alios actus ab Universitate gerendos adhibentur. Hinc licet

(I.) Magistratus aut qui Collegium repraesentat, deliquerint inito Consilio, hoc tamen pro delicto Universitatis non est habendum[339]. licet enim hi Universitatem repraesentent, procedit tamen hoc saltim in his, quae ipsis generaliter vel specialiter sunt mandata[340] sub generali vero mandato Potestas delinquendi non censetur inclusa[341]. Interpretatio enim semper delicti exclusiva est facienda[342]. Quod perpendens Cam. Spir. etiam Consules et Senatores tantum Civitatis N. Civium nulla factam mentione condemnavit hac formula:

Darum und an der Rauf. Maiest. Statt verfunden wir diefelbe Burger Meister und Kath zu G. in folcher Rauferl, Moi und Des Reichs [25] Acht/nti ex Barth. Sentent. refert Bruning d. l. lit. a.

Et ita quoque in Consules et Senatores in Civitatis caussam contumaces factos, non in ipsam Civitatem executionem Contumaciae esse faciendam docet[343].

Limitant tamen hoc:

  1. Nisi specialiter Magistratui a Civibus fuerit mandatum delictum[344]. Licet enim eiusmodi mandatum sit turpe et non obligatorium[345]. Illud tamen saltim quoad contrahentes verum est, quibus ex tali mandato invicem Actio non competit[346]; his enim, quibus est nocitum, uterque ex delicto obligatur[347]. et ita intelligendi, qui dicunt, Universitatem per Rectoers suos v. c. homicidium, violentiam committere[348].
  2. Nisi ratihabitio accesserit[349].
  3. In Civitatibus Germaniae magnis potissimum Imperialibus, quod ibi sit Senatus magnus in arduis totius populi nomine congregati solitus, in quem omnis statuendi potestas collatam[350] quod tamen non immerito displicet[351] ob rationem supra dictam.

Sed quid dicendum de Repressaliis, quibus ob denegationem iustitiae a Iudice sive Magistratu factum quilibet eius Civitatis Civis attinere potest v. Ant. Matth. de crim. l. 47. tit. ult. c. 5 n. 3. Grot. de I. B. et P. l. 3. c. 2. n. 4. ibiq. Zigl. et §. Seqq. Pufend. de I. N. et G. l. 8 c. 6. § 13. denegationem enim iustitiae delictum esse, apparet ex l. 4. § 7. ff. de damn. infect. ubi Brunnem. n. 13. seqq. delicti autem Poena suos debet tenere Autores l. 22. C. de poen. neque iniquitatem Magistratus Civis luere. Respondemus; Repressalias non principaliter ex delicto Magistratus, sed ob aequitatem tribuendi cuique, quod suum est, concedi, non enim iniquum visum, singulos velut in subsidium pro debito concivium teneri; enque etiam hic tantum est praeiudicium, quantum in delictis, qui enim attinetur, si ex eo damnum aliquod senserit, eos, ob quos id perpessus est, eius restitutionem potest poscere Grot. d. l. n. 7. in fin. aut inter illa incommoda debe referre, quae Civitates tantum non necessario sequuntur Pufend. d. l.

b.    Maior Universitatis Pars convocata delictum designaverit, Universitati tamen id imputandum non est

Uti quidem voluit Johaness de Milis de Brixiam Advocatus consistorial quem allegat legem[352]. Licet enim alias quoque coeteri id fecisse [26] videntur, quod Pars maior facit[353] et ad Universos referatur, quod publice sit per maiorem Partem[354]. Statuunt, si Universitas sit solenniter congregata et duae Partes intervenerint, praesentiumque Pars maior aliquid communicato consilio gerat, illud censeatur gestum per totam Universitatem. Attamen verius est, Universitatis delictum non esse, quod maior eius Pars perpetraverit; et licet reliqui eius executionem non impediant, de reatu tamen inde resultante non participant[355]. Neque obstat[356]

  1. Enim in delictis eae locum non habent[357].
  2. Quia Pars maior non concludit, ubi de singulis Universitatis membris obligandis agitur Brunnem[358] alius enim uti alium non potest obligare[359].

Ita multominus in delictis, quia hic subest maius Praeiudicium. Et sic quoque puto, licet ea, quae praeallegati Doctores habent, procedere possint in Civilibus, in delictis tamen ob magnum praeiudicium eadem locum non habere v. Felin. ad. Cap. Cum omnes de Constit., ubi praedictae Regulae plures limitationes. Quando vero rati habent reliqui, quod maior Pars deliquerit, tunc ad totam Universitatem hoc delictum pertinere, haud est dubium Excusandi tamen aliquatenus, qui cum ab initio dissensissent, post per plures victi vitioso proposito exequendo strenuam operam navant Pufendorf[360].

c.    Similiter si Populus aut Communitas delinquat sine assensu Regentium.

Id Universitati imputari nequit[361]. Ita cum Plebs Francofurtana initio huius seculi tumultuana fuisset, in totam Civitatem nihil propterea statutum fuit[362].

Multominus autem si fuerit delictum commissum mandato domini illius castri; Universitas enim est diversa a domino, a diversis vero non sit illatio[363]. Debet fieri propositio[364].

d.    Subsequi Deliberatio et Consensus in commune
[27] Illa[365] ob w)rgai/resin sive intentionem, quae in delictis est necessaria; haec ob praeiudicium singulorum, quod hic versatur. Oportet autem esse:

  1. Consensum simultaneum, non enim sufficit hodie duos, cras quatuor, aliam die decem consensum praestitisse[366].
  2. Omnium, si qui enim ab initio dissenserint et in dissensu suo perseveraverint, uti ipsi manebunt innocentes; ita suo dissensu quoque efficient, ne flagitium Universitas perpetrasse dicatur[367]. Atque in hisce requisitis nobis Doctores praeiverunt, quae adeo sunt necessaria, ut alias non Universitas, sed singuli dicantur deliquisse[368].

Addimus nos (V) Decretum, quo enixa deliquendi voluntas declaretur et (VI) Executionem, quam perficiatur sceleratum propositum; nisi enim haec accesserit, Conatus non delictum erit dicendum.

Etsi autem in hisce Requisitis forma delictorum Universitatis consistat, quae proinde necessaria adeo, ut si illa deficiant, nec delicti rea argui possit Universitas[369]. Non est necessarium quandoque tamen eadem abesse posse, patebit ex sequentibus.

i.      Delictis omissionis

Cessant itaque eadem in delictis omissionis quippe in quibus negligentia sufficit et Universitas statim in dolo esse praesumitur Jason[370] cuius exemplum, si Cives Dominum suum a Concivibus viderint offendi, et eius defensionem resistendo et obviando offensioni omiserint, ponit Farinacius[371]. Ut autem haec procedant, requiritur:

  1. Scientia commitendi delicti[372], quae in dubio non praesumitur, sed probanda est id[373].
  2. Potentia delicto obviandi et resistendi, ad impossibilia enim nemo obligatur[374]. Haec autem intelligenda est, quatenus commode possunt et sine periculo[375].

ii.     In delictis successivis et continuatis

Ut continuam rebellione[376]. Et licet hic distinguant, an ex tali successivo delicto commodum in Universitatem perveniat, an non[377]. ita ut priori demum Casu congregatio ac deliberatio non sit necessaria, secus [28] ac posteriori; verius tamen est, delictum successivum, qua tale Congregationem et deliberationem non requirere, non enim prohibendo, cum posset, Universitas Consensum suum videtur accommodasse[378]. Nam si ad Universitatem ex delicto pervenit utilitas, indistincte eadem obligabitur, sive sit momentaneum, sive successivum delictum[379] quia tunc nomine Universitatis censetur esse delictum[380]. Sin autem nihil pervenerit, nihilominus obligatur ex eo, quod sciverit et passa fuerit delictum; quotiescunq; enim praesens et tacens patitur aliquod fieri, quod impedire potest contradicendo, consentire videtur, nec refert, an commodum vel incommodum eius negotium respiciat[381]. Mandati et plures alias[382].

iii.    Si delictum perpetratum Universitas ratihabuerit

Ratihabitio[383] enim in delictis etiam mandato aequiparatur[384]. Declaratur autem haec non solum verbis, sed etiam actu[385]. Quae verbis sit, expressa, quae facto, tacita dicitur Farinacius[386]. Ad illam requirit Farinacius[387] easdem fere solennitates, quae ad designandum delictum ab Universitate necessariae supra a nobis relatae sunt, quia in ratificatione alicuius actus semper eadem solennitas requiritur, quae in eius consectione adhibertur[388]. Tacita sit v.c. Receptione et retentione rapinae, quam quaedam ex Universitate membra egerunt;

  1. Modo sciens hoc fecerit[389].
  2. Quae ex delicto rapina ex manibus depraedantium ad Universitatem pervenerit, non si alio modo[390] tales enim res retinendo continuo easdem videntur contrectare, et sic quoque suam voluntate hoc delictum suum facere.

Ad tacitam ratihabitionem quoque pertinet, si Universitas ignara delicti sontes ad poenam non rapuerit[391] aut laetam super delicto se exhibuerit, modo hoc in casu aliae ratificationis Coniecturae accedant[392] [29].

Cum ibi allegatis ad ratificationem requirat:

  1. Delictum esse nomine Universitatis perpetratum .
  2. Ab Universitate tanquam sui ipsius nomine gestum ratificari.

Illud necessarium esse non puto. Nam:

  1. Ad hoc, ut nomine Universitatis delictum perpetratum esse dicatur, oportet mandatum eius intervenisse, ad quid vero tunc ratificatione opus, cum ita initio reatus delicti ad Universitatem pertineat.
  2. Uti quemlibet alium actum, ita quoque ratificationem potius suo quam alieno nomine fecisse censetur[393].

Id vero magis puto attendendeum, ut non solum factum, sed etiam facti qualitates ratificentur Tusch[394]. Ratificationem autem non infert, si Populus diceret, facerem. Non enim sequitur; facerem, ergo factum comprobo Corneus[395]. Quando autem mandatu Civitatis illi aliquod delictum perpetrarunt, qui ei parere necessum habent, levius hi puniuntur l. Servus non in omnibus[396]. Adversus Civitatem nullam habent[397]. An autem et quatenus Universitas de delicto, quod in eius territorio est commissum, teneatur[398]. De eo Casu, quando damnum in viam duabus Universitatibus communi datum est, potest consuli. Quando in aliquo eius Pago commissum est delictum, Universitas ex eo non tenetur[399].

Nos hinc progredimur ad

5.    De processu in delictis universitatis [Cap III]

Etsi initio videbur supersedere posse peculiari tractatione de Processu super delictis Universitatis instituendo; quoniam cum Universitate in iudiciis veluti cum alia persona privata proceditur[400] et Universitas defenditur, sicut quilibet privatus[401] attamen cum passim specialia quaedam occurrerint, non potuimus facere, quin illis ea quidem brevitate, quam angustia temporis imperat, perlustrandis operam aliquam impendamus. [30]

Ubi initio notamus: Super delictis Universitatum non tantum civile iudicium locum habere, sed etiam Criminale, ita ut in hoc tam accusatorio, quam inquisitorio Processu (qui hic etiam facilius quam adversus singulos potest institui, quia Universitatis delictum non potest non esse notorium et famosum[402]) adversus cum procedi queat Losaeus[403]. Inquisitio autem contra singulares Personas prius a Iudice nequit institul, quam fama contra eas specialiter militet[404]. Civilis iudicii exempla sunt Actio quod metus causa[405], actio de dolo malo, sc. quatenus ex dolo decurionum in ipsam pervenit[406]. Quod ob generalitatem textus et rationis similitudinem etiam[407]. Extendi potest; aliaque idque dubio carere, ubi aliquid pervenit in Universitatem[408] statuit Bartolus[409]. Quod si autem nihil pervenerit, tam quoad Civile tam quoad Criminale iudicum distingui Idem[410] inter delicta, in quibus filius pro Patre puniri potest, ut est crimen laesae Maiestatis, in quibus criminaliter potest puniri Universitas; et pro quibus filius pro Patre puniri nequit. Hic iterum distinguit, an sit delictum quod Universitas tantum perpetrare potest, an tale, quod ab aliis etiam potest committi. Priori caus ipsa Universitas punietur, modo poena etiam non cadat in in singulos, ut mulcta, tunc enim si est collegium, saltim qui consenserunt, si vero est populus tunc omnes puniuntur. Posteriori Casu iterum distinguit, an Poena in Universitatem possit cadere, annon ut decapitatio; ita enim priori casu eam more privatorum esse puniendam, posteriori vero poenam alterandam. Verum praedictae Bartol. distinctiones uti in genera nihil aliud indicant, quam an Universitas, et quinam ex illa puniri possint: Ita in specie quaedam monenda circa eadem occurrunt. Primam itaq; distinctionem quod attinet, ob crimen laesae Maiestatis non ideo omnes puniuntur, quia in hoc delicto filius pro Patre etiam punitur[411]. Sed quia singuli eiusdem delicti sunt correi et sinc in solidum [31] tenentur[412]. Quod si autem fiat, ut haec poena indirecto etiam innocentes complectatur, nihil aliud sit in Universitate, quam in privato praedicti criminis reo. Circa alterius distinctionis prius membrum

  1. Notandum, quod ea, quae ibi vocat delicta Universitatis non sint proprie talia, quod supra iam dictum.
  2. Dum dicit, si sit Collegium talis Criminis reum, tantum eso, qui consenserunt esse puniendos, praeterquam quod non appareat ratio diversitatis, quare paucis potius, quam multis parcendum, etiam superioribus non convenit, delictum ab Universitate dici commissum, quando aliqua tantum eius Pars consentit.

In posteriori eiusdem distinctionis membro non assequor, quomodo v. c. ob homicidium Universitas more privatorum puniri possit, nec tamen decapitatione, quia homicidii poena non alia est, quam mors[413].

a.    Circa personas iudicium

His consecuenter adiicimus nunc eaque quae circa Personas iudicium principaliter constituentes notanda occurrunt.

Et quidem (I) quoad Iudicem notandum, cum nulla lege speciali dispositum, coram quo Iudice Universitas conveniri debeat, eam esse coram Iudice loci sive Ordinario accusandam[414]. (Cui si generaliter commissa sit inquisitio contra quoscunque malefactores, intelligitur etiam concessa esse contra Universitatem addit ad Bartolum[415]) etiamsi in Universitate quoque sint Clerici, tum propter caussae continentiam, tum quia hic singuli de universitate non ut singuli, sed ut corpus aliquod considerantur Losaeus[416] et quia etiam Clerici in delictis, quorum poena est corporis afflictiva vel ultimum supplicium coram Iudice Laico conveniuntur Carpzov[417]. Immediatae vero Civitates si deliquerint coram Imperatore accussandae[418]. Qui tamen sine Electorum Consensu contra eam in bannum non potest procedere, etiamsi delictum sit notorium[419], quippe quae in Causis Criminalibus non habet fundatam Iurisdictionem[420] exceptis paucis Casibus, [32] quos vide apud Limn[421]. Quae de triplici foro in delictis dicuntur[422] etsi raro in Universitate locum videantur habere, attamen etiam ad illam applicanda esse puto, cum quoad eam nuspiam doceatur exceptio. (2.) Quoad Reum, qui cum non sit persona simplex, sed ex pluribus composita, in quae simul delinquendi consilium vix cadit, dubium est, an necessarium sit, in Autores criminis inquirere? Decisionem continet[423] ubi ad poenam ordinariam sufficit, modo de liberato et communicato consilio ad delictum perventum fuerit, licet de Autore non constet[424]. Utilis tamen propterea erit Autorum investigatio, quia hos potissimum hic puniri, rationis est Pufendorf[425]. Alterum quod circa Reum notamus, est, quod licet alias in Criminalibus a parte Rei Procurator intervenire nequeat[426]. Hoc tamen locum non habeat in Universitate, quippe quae in caussa criminali tam in accusando, quam excipiendo Syndicum potest constituere[427]. Impossibile enim alias esset, totam Universitatem per se posse in iudicio stare et litigare[428] adeo, ut etiam iudicis officio compelli possit, quo sibi aliquem constituat, qui si deinde non comparuerit, in contumaciam contra Universitatem proceditur[429] hinc colligit, sc. Syndicum in causam Universitatis intervenire non posse, si tantum agatur ad poenam pecuniariam; id admittendum esse no puto, quia ratio propter quam Syndicus Universitati conceditur, ita generalis est, ut utroque Casu militet.

b.    Inter ea, quae ad formam procedendi pertinent, notamus pauca

i.      (I.) Circa Citationem Universitatis eiusque

(I.) Conceptionem, quod in eam necessarium non sit, utt singulorum nomina, qui eam repraesentant, exprimantur, sed sufficiat, Consules, Senatores et plebem in genere et collectium exprimere, quia huiusmodi nomina collectiva certam determinationem habent, certumque [33] Corpus repraesentant[430]. Iubeturque non tota Universitas, sed tantum eius Syndicus comparere[431]. Cum enim citatio personalis in Universitate locum non habeat, Syndicos legitime moneri oportet[432].

(2.) Executionem, de qua agitur[433], et quidem distinguitur, aut deprehendit Nuntius Concilium congregatum, aut non deprehendit. Priori Casu vel una tantum Citatione defungitur, vel pluribus; illo, insinuatio per traditionem instrumenti Authentici; hoc autem per exempli Communicationem praelecto prius originali debet fieri. Posteriori Casu, quando Concilium congregatum non est, et usque dum id fiat, coram ipsis, si vero recusetur, coram solo Consule vel Praefecto aliquorum ex Concilio Congretationem petere debet, quod si fiat, coram ipsis, si vero recusetur, coram solo Consule vel Praefecto citationem insinuasse sufficit; quam si acceperint, res expedita est; si non, Nuntius nihilominus eam coram ipso relinquere debet. Ante Portam vero obviis Consuli et Senatoribus insinuari non potest[434]. Est etiam quand Citatorium edictum ad valvas Curiae veltempli aliove in loco publico affigitur[435]. Qui hanc Citationem ad domum, illam vero ita Universitas si per contumaciam absit, etiam pro confessa habetur et proceditur ad versus eam definitive[436] subiungit, in quam Poenam Universitas tali casu condemnari possit.

ii.     (II.) De Probatione aliqua adiicimus.

Cum enim alias in Criminalibus plenam eam ac idoneam esse oporteat[437]. Multo magis id necessarium erit in Universitate, quia hic non unius, sed multorum versatur praeiudicium. Hinc ei, qui dicit, Universitatem suo delicto sibi damnum dedisse, iuramentum deferri non potest, quia is non habet notitiam, an Universitas in Consilio hoc decreverit Mascardus[438]. Talis itaque ut habeatur, requiritur

  1. Ut probetur delictum perpetrasse [34] Universitatem, sine hoc enim erit innocens et absolvenda. Licet itaque deponant testes, quod viderunt priora Consiliarios vel quasi totum Populum exire ad domum, ubi fuerunt v. c. postea occisi, et illos insecuti etiam muros transilierint, si tamen non dicant, quod illos occisos populus quoque ceperit et occiderit, licet se postea captos et occisos vidisse testentur, de corpore delicti nondum apparet Corneus[439].
  2. fecisse illud congregato consilio praeviaque ad delinquendum deliberatione[440] constunt enim in his solennitates et qualitates delicti Universitatis, quae in specie et punctualiter probandae[441] et aliud est, dicere homines de Universitate aliud ipsam Universitatem deliquisse[442].
  3. Ut a testibus etiam reddatur caussa Scientiae[443] ex hic enim demum certitudo testimonii diiudicari potest[444]. Neque sufficit, si implicite dictis, quod Universitas deliquerit, ex hoc enim non praesumitur, quod debita forma deliquerit, hoc enim facti et probandum est[445]. Haec tamen solennis probatio tunc necessaria non erit, quando requisita supra memorata a delictis Universitatum abesse possunt. Alias hisce non observatis, non tenebitur Universitas, sed singuli, qui deliquerunt[446]. An autem Universitas torqueri possit, si de isthoc deliberato consilio constiterit? Placet affirmativa, torturae enim locus est, non tantum quando singuli deliquerunt, sed etiam quando plures eiusdem delicti sunt rei[447]. An vero Membrum ex Universitate pro eam testis esse possit? Regulariter negatur, nisi Universitas sit magna, aut Veritas aliter haberi nequeat[448]. An probatur delictum confessione alicuius ex Universitate? N. quia confessio non probat, nisi contra confitentem Mascardus[449] qui illud etiam de Syndico affirmat. Etsi autem quando alias iuramentum ad Universitate exigitur, id praestari soleat a tribus vel quatuor eiusdem membris negotii prae aliis gnaris sive sint seniores sive iuniores[450] [35] attamen in Crimine tractae Pacis Publicae specialiter constitutum est, ut Communitas vel Civitas iuramentum Purgationis per dudas Concilii Partes praester R. I. de Anno 1521[451]. Quando autem contra Universitatem militat delicti Praesumtio, tunc ipsa probare debet, se esse innocentem. Quod Marca[452] ad eum casum applicat, quando Universitas fines suos non custodierit, ne maleficia committantur. Tunc enim praesumitur ipsa damnum dedisse, nisi ab aliis id factum esse probaverit.

Ita vero comparatas cum oporteat esse probationes, sequitur, quod in libello pariter istae Circumstantiae, convocatae Universitatis, communicati consilii et praeviae deliberationis disertis verbis mentio facta fuerit Gail. d. c. 9 n. 7. vid. R. I. de A. 1654. § Diesem nachst nun 34 verb. Darinnen das Factum furb rc. non enim possunt libellus et probationes diversorium esse generum, l. 9. § ibid ff. de probat. C. Significarunt de testib. alias si ex libello istae non descendant, iudex easdem non tenetur admittere Rosbach de proc. Civil. Tit. 54. n. 7.

iii.    (III.) Cum Sententiam oportat libello esse conformem

Veluti[453] hic contra Universitatem collectim est concipiendus, ita condemnatio quoque sub tali formam in eam ferenda est. In quo exemplum nobis suppeditat Gail[454]:

In der Landfried bruchigen Sachen R. Klager/gegen Burgermeister/Kath und gantzen Gemein in der Stadt D. Beflagten aus denen und denen Ursachen den Landfrieden zuwider degandelt/derhalben denunciren und erflaren wir dieselben Burgermeister Kath un ganzte Gemenine/als offenbare Lechter in der Rauferl. Maiest. Und des K. Reichs Ucht. Getzen fie aus dem Frieden in den Unfrieden/und erlauben ihre Leib/ haabund Güter/obgedachtem Klager und iedermannniglich. Et aliud exhibet Besold. Thes. Pract. Voc. Kgemeind. Gu verlunden und erflaren wir die gennante Burgermeister/Kath/Burger und Inwohner zu R. Mannes Personen/so über vierzehen Iahr alt fenn/in des H. Reichs Acht und Ober Acht/fetzen fie aus dem Fried in Unfried/und erlauben ihr aller und ieder befonder Leib/haab und Buter allermanniglich rc.

Quomodo autem eiusmodi Sententia publicanda, habetur[455]. Nimirum ut in ipso loco Universitatis publice [36] eadem affigatur atque denuncietur. Quod facturus Foeditis contra Civitatem Erfurtinam male exceptus atque multus fuit[456].

6.    De poenis universitatum [Cap IV]

Superest nunc, ut de Poenis necessaria subiiciamus. Ubi netandum est, alia Poena Universitatem qua talem, alia singulos in ea affici Grotius[457] et Pufendorf[458]. Aliud enim est Universitas aliud singulares de Universitate[459]. Universitas cum Iure constet, adhiberi debet ea Poena, qua Ius illud adimatur[460].

a.    Dissilutione (I)

Quod sit eius dissolutione, quae morti singulorum aequiparatur Grotius[461]. An autem tali Casu Pecunias, si quas habeat communes, retineat, quaeritur? Distinguendum, an Universitas habeat pecuniam communem principaliter propter seipsam et singulorum atque cuiusq; propriam utilitatem; an vero eam non habeat propter se, sed ut convertatur in alios v. c. pauperes. Priori Casu pecuniam suam retinet[462]. Posteriori vero eadem cedit Magistratui sive superiori Carpz[463]. Nisi dissolutio fiat ob crimen laesae Maiestatis, nam tunc confiscantur bona Auth. Bona damnatorum[464]. Porro hic quoque dissoluti Corporis effectus est, ut statuta, quae olim eius fuerunt, postea inter eius quondam membra amplius allegari nequeant[465].

b.    Ademtione bonorum publicorum (II)

Ut Iurisdictionis, Dignitatum, Murorum, Armorum, aerarii, navalium, agrorum publicorum, Castrorum sibi subditorum, etc[466]. Quae omnia quandoque penitus adimuntur, ut Civitatis nomen amplius non retineat, quandoque imminuuntur. Qualis imminutio etia obtinet, quando non tota Universitas diliquit, sed plerique tantum, his enim etiam adimi possunt Privilegia, et quidem duntaxat ad tempus vitae, eaque quae a Domino inmediato, non mediato profecta[467]. [37]

Et huc etiam pertinere puto Castrialicuius (Citadelle) impositionem; quod hoc seculo Episcopus Monasteriensis de victo Monasterio fecit. Praedictis autem Poenis propter crimen laesae Maiestatis tanquam gravissimum Universitas afficitur[468] et ad amissionem Privilegioerum sufficit direptionis et eversionis poena, quando nimirum aratrum inducitur[469]. Aut solum eius sale conspegitur[470] quia sublato principali eius quoque accessorium corruit[471]. Tali casu spem reficiendi muros Civitati superesse sed perpetuo fine iis eam manere oportere statuunt doctores[472]. Nisi Autoritas et Consensus Principis acceserit, sine hoc enim muri testaurari non possunt[473]. An vero Civitas, in quam ob delictum aratrum est ductum, autoritate Principis restaurata recuperet omnia sua iura et privilegia? Ita quidem volunt[474]. Afflictus vero distinguit, an pro parte tantum diruta fuerit, an tota, ut priori casu quidem iura et privilegia sua recuperet, non vero posteriori, qui etiam huius loci, quia tunc nova est Civitas[475]. Putaverim bene discernendum, an iura Civitati immediate cohaereant, annon; an nova Colonia impetraverit Civitatis restaurationem, an antiqua sedes suas reperat. Ita ut prioribus horum membrorum Casibus facilius praesumatur personarum iurium recuperatio, quam posterioribus. Sine illis enim Civitas suam salutem expedire nequit, at bene fine his. Facit[476] Illam favor reaedificationis commendat, hanc memoria flagitii odio onerat. Imprimis autem Voluntatem impetrantium et concedentis attendendam esse puto. An autem infamia Universitati irrogari possit, quaerit[477] de his qui not. Infam[478]. qui in negativam descendunt, quia pro Universitate intervenit Syndicus, qui Universitatis nomine de delicto condemnatus non sit Infamis[479]. Neque universitas quoque, quia haec in sententia non est comprehensa. Ad contraria respondent iidem.

c.    Banno (III)

Authenticiis idem nulla Communitas[480] cuius poena antecedenti est fere similis[481] [38]. Hinc cum Bannum hodie Capitis diminutioni comparent[482] per illud quoque Civitas omnia sua bona iura et honores amittet, singulique ex Universitate detineri poterunt[483]. Quod autem hic statuit, singulos tali casu impune occidi posse, id non magis verum est, ac quando singularis persona fuerit in bannum declarata, namq; nec hanc impune occidi posse, recte statuit Carpzov[484]. In aliis etiam bannum singulorum et Universitatis haud differt, et hinc quae poena contumaci bannito imponitur, illa etiam in Universitate locum habet Farinacius[485]. Haec autem Poena banni a Camera tali Casu in pecuniariam convertitur[486]. Ne cum fontibus quoque plectantur per indirectum innocentes. Et monet Gail[487] quemvis Principem ut hoc in Casu clementia utatur et potissimum in Autores foeviat. An vero Poena Excommunicationis quoque locum in Universitate habet? Negant hoc[488], ne contingat huiusmodi sententias innoxios quoque irretire. Aliam rationem habet Covarruvias[489]. Nos hic distinguimus inter Constitutionem Poenae Excommunicationis et eius executionem; et putamus, circa hanc saltim dubiam superesse, quod tamen tollimus, iterum distinguendo inter Universitatem, in qua omnia membro doli capacia sunt et ad delictum concurrerunt, et in qua multa membra doli sunt expertia, nec ad delictum concurrerunt, de qua distinctione[490]. Utroque quidem Casu locus erit excommunicationi, posteriori tamen saltim illi, qui cum potuerunt, deliquerunt, ne poena egrediatur Autores[491] fin ubi affirmativa communis dicitur. Et hinc etiam specialiter in hos concipienda sententia, quanquam si hoc non factum, nihilominus excommunicatio tenet Felin[492]. Sententia enim stricte interpretanda[493] si plures una sent[494]. et cum ex actis iam de personis reorum constet, ex iis quoque facienda sententiae [39] explicatio[495]. In de quoque cum nec in his comprehendi successores, ad hos ut alia quaevis, ita nec excommunicationis poena poterit extendi Felin[496]. nisi hi quoque. Antecessorum delictum approbent et continuent Felin[497]. De interdicto autem ut et suspensione quod in Universitate locum habeat, non dubitant Losaeus[498], Menoch[499], Oldradus[500], Tusch[501].

d.    Immedietatis ademtione (IV)

Quod[502] fatum inter Civitates hoc seculo Donawertha experta est[503]. Veluti enim non exiguo honori et commodo cedit, nemini quam Imperatori omnis dignitatis fonti, Mundi domino et ipsius Christi vicario[504] subesse; ita his exui, in Poenam sine dubio vergit. Hac autem exuta in Imperatorium fiscum redigitur[505]. Qua ratione vero Donawerdam Bavarus retinuerit[506].

e.    Episcopatus privatione (V)

Quam[507] in tribus casibus procedere[508]:

  1. Quando turbat electionem Pontificis
  2. Quando Cardinalem sive Episcopum suum interfecit
  3. Quando impedit inquisitionem haereticae pravitatis.

Quae Poena uti tantum ad Civitates, ita inter illas saltim ad esa pertinent, quae Episcopum habent; non enim de essentia Civitatum est, ut singulae Episcopum habent; non enim de essentia Civitatum est, ut singulae Episcopum habeant[509]. Apud Protestantes vero parcissimus eius erit Ulus quippe qui Episcopos proprie sic dictos vix habent[510].

f.      Quando Universitas vel Civitas officiali Imperatoris vel Regis resistit

Addunt bellum, quando Universitas vel Civitas officiali Imperatoris vel Regis resistit[511]. Verum cum bella in eos demum sint comparata, qui iudiciis coerceri nequeunt[512], et ubi haec definiunt, illa incipiant[513]. Apparet, quod in Imperio nostro huic Poenae locus non sit, quippe in quo prohibitum, Ius suum vi vel armis prosequi, sed in iudicio actionibus experiundum est, sub Poena fractae Pacis publicae[514]. Manus militaris vero quando in executione sententiae ad hibetur sec[515], ideo statim bellum non est, quia ista etiam ab inferiore iudice adhiberi potest, qui Ius belli non habet. Plerasq; hasce recensitas Poenas habet Autor Baldect[516]. uti [40] eam allegat Besold[517]:

Bemehid dafz gampe Stadte inquiens, Communen/und Universitatem nicht alleine eine Beldstraff/Berlust ihrer Privilegien/ Hinrichrunt der vorhenmsten Daudb Rebellen/fondern auch Capitis diminutionem maxima vermirden/ ad salem et aratrum condemniret werden/deffen find alle historien und Rechts Bucher voll. Inmaffen nahmrafft am 28 Tag Iunii 1499 ein folches Urtheil wider eine vornehme machtige Reichs Stadt gefallet worden.

Hac de Poenis Universitatem qua talem concernentibus, a quibus antequam ad Poenas singulorum transeamus, operae pretium videmur facturi, si adiiciamus Quaestionem: An Poena ob delictum Universitatis semper exigi possit? Sive: Anne delictis Universitatum, ut singularium Personarum, quo de[518] aliquo tempore praescribatur? Tractant hanc Quaestionem Grotius[519] et Pufendorf[520] qui distinguunt inter forum divinum et humanum. In illo uti non tantum minatus est Deus[521] sed etiam exemplis comprobavit maiorum in posteris animadversionem; ita in hoc statuimus, si illi, per quos delictum perpetratum fuit, extincti sint, neque idem a sequentibus per actum aliquem fuerit continuatum, extinctum quoque fuisse meritum, ac proinde etiam aptitudinem ad poenam, sine qua haec infligi nequit. Nuspiam enim hic inter singulares Personas et Universitatem reperitur differentia, itaque nec sine lege eadem est afferenda. Et licet aequum sit, posteros ob maiorum merita praemiis affici, a praemiis tamen ad Poenas argumentari non licet, praemia enim gratis etiam et cuivis largiri possumus.

Subiicimus nunc Poenas, quibus singula Universitatis membra ob eius delictum directo et principaliter afficiuntur. Licet enim punita sit Universitas, hoc tamen non semper a poena relevat eiusdem membra, sed in haec nihilominus animadvertendum est Gomez[522], Menoch[523], Clarus[524], Baldus[525]. Non quidem ideo, quasi Universitas mandantis, membra vero excusat[526], quia tunc saltim in isto speciali casu quo vel expresse vel tacite per ratihabitionem delictum est mandatum, locum haberet; et sic ubi proprie Universitas dicitur [41] delinquere, non procederet; sed potius quin ubi delictum a pluribus ut Universitate pro indiviso commissum est, singulos in solidum obligat[527]. Unde et corruit sententia Gomez[528] singulos non delinquere, etiamsi Universitas Crimen perduellionis perpetret. Distinctio Bartoli[529] inter delicta Universitatis propria et communia, praeterquam quod saltim diversum respectum quo ad Universitatem delictum pertinet, contineat; etiam supra dictis adversatur. Quae enim vocant communiter delicta Universitatis propria v. c. circa condenda statuta, exercitium Iurisdictionis, etc. commisa, illa proprie talia non sunt, cum neq; convocato neq; communicato consilio finat, atq; adeo toti Universitati imputanda non sint[530] sed propterea tantum Magistratus debeat puniri Bruning[531]. Neque obstat, quod ita bis puniatur idem delictum contra[532]. Namque aut Poena Universitatis non semper pertingit in singulos, quales fere omnes praecedentes, quo casu fieret, ut delictum maneret impunitum; aut Poenae licet in se sint separatae ac distinctae, in certo tamen delicto coniunctae unam efficiunt. Sic Infamia, Confiscatio, Decollatio in se sunt poenae diversissimae, quando tamen perpetratum est Crimen laesae Maiestatis omnes simul infliguntur[533].

Videndum autem hic principaliter: an ob delictum Universitatis Poena Sanguinis et in quos animadverti possit? Primum quod attinet, sic sentio: Ob quodcunque delictdum singulares Personae Poena Sanguinis affici possunt, ob illud etiam potest Universitas. Nuspiam enim vel a textu vel ratione iurisdiversum hic inter illas et hanc statutum reperitur, sed Universitas more privatorum punitur[534] et perinde ac privatus et singularis persona banniri atque proscribi potest[535] quippeni itaq; etiam corpore puniri, cum neque poena Banni personam illam fictam, quam vocant doctores sive Universitatem, sed omnes et singulas Universitatis personas ex aequo concernat[536]. Et ad poenam Sanguinis sufficit, perpetratum esse delictum tali Poena dignum, Lex enim poenalis non Personae qualitatem attendit[537]. Sed solam nocumenti differentiam [42] spectat[538] et Poenam posse habere effectum[539]. Quod posterius ideo dubium non habet, quia hic nobis de Subiectis Universitatem constituentibus sermo est, in quae Sanguinis Poena exerceri omnino potest. Neque movet, quod tali Casu de infantibus et aliis innocentibus obiiciunt, quia isti membra Universitatis tunc non habentur. Atque ita nobiscum sentiunt Cyn[540]. Angel[541], Fall[542], Felin[543]. Illustranque exempla Mitylenaeorum, Macedonium aliorumq; in quos mortis Poena animadversum fuisse, testatur Tiraquellus[544].

Et licet Bartolus[545] distinguat inter Poenam, an cadere eadem possit in Universitatem, an non, ut Decapitatio, ut posteriori Casu eadem sit mutanda in aliam[546]. Loquitur tamen is dubio procul de Universitate formaliter et in abstracto considerata; quo sensu cum verum Caput non habeat, nec in ea quoque decapitatio locum habebit, sed similis ipsi, per quam Caput civile amputatur, dictanda erit[547].

Qui vero et quot hac poena afficiendi sunt? Dico omnes et singuli, qui in delictum, cum possent, consenserunt, et tempore delicti in Universitate fuerunt, adeoq; etiam Rectores et Administratores Universitatis[548]. Qui enim non consenserunt, ut infantes, minores, decrepiti etc. Illi nec poena afficiendi sunt[549] uti nec ii, qui, cum delictum fuisset perpetratum, non fuerunt membra Universitatis, licet postea talia effecta fuerint[550]. Probamus autem sententiam nostram ita:

(I.) Certum est, delictum non debere manere impunitum[551]. Non enim potest Deo gratior offerri victima, quam cum nocens rapitur ad supplicium. Si hoc.

(2.) Non appareat ratio, quare in hunc potius, quam in alium animadverti debeat, et quare, qui in delicto sunt aequales, in poena etiam aequales esse non debeant. Non enim facile constitui potest, quis lege teneatur[552].

(3.) Cum ut supra dictum delictum singulos in solidum obliget, singuli quoque erunt puniendi, ibi enim debet esse poena, ubi est delictum et tenere suos Autores[553]. Et licet multi sint in Universitate, multitudinem tamen per se non impedire [43], quo minus de singulis sumatur supplicium, iurisest; et probat Carpzov[554] multis Autoritatibus, plures ob unicum homicidium, cui Voluntate et proposito interfuerunt, iustissime gladio puniri posse. Et faciunt exempla, quorum magna copia suppetit. Unum ex omnibus, quod habet Livius[555]. Ita autem ille:

Ita ad LXXX Principes Senatus interfecti, trecenti ferme Nobiles Campani in Carcerem conditi, alii per sociorum Latini Nominis urbes in Custodias dati variis Casibus interierunt, multitudo alia Civium Campanorum venum data.

Verum enimvero cum Severitas sit exercenda in Peccata pancorum[556]; detrahendum sit aliquid, ubi non huius aut illius hominis est periculum, sed populorum strages iacet[557] multitudinis ad poenam minuendam omnino habenda est ratio[558]. Quem allegat Farinacius[559] quoad Universitatem monet, inquiens: Quod si una Universitas concurreret ex proposito ad occidendum hominem et occideret, durum esset, omnes decapitari, inde forte Poena commutabitur. An vero tali casu multitudo ex XL. hominibus aestimanda, an Iudicis arbitrio determinanda, dispicit Baiard[560]. Qui posterius amplectitud. Fit itaque illa Poenae Commutatio vel quoad modum, vel quoad speciem. Quoad modum Poena commutatur, ut si regento quidem eodem genere Poenae certi tamen tantum plectantur. Fit hoc:

(I) Si Autores delicti tantum puniantur poena ordinaria[561] cuius rei ratio, quod multitudo sine Autoribus raro delinquat, etenim ut mare sua natura tranquillum vento incumbente tumescit; ita populus sua natura quietus a pravis Oratoribus tanquam vionelta tempestate compellitur, sunt verba A. Matth[562]. Supplicium tamen Autorum reliquos non plane a Poena eximit, sed hi quoque vel pecuniariter vel exilio puniuntur[563]. Quod si vero de Autoribus non constiterit, tunc omnes puniuntur, sed mitius Farinacius[564].

(II.). Si forte designentur ordinariae Poenae subiugandi. Non enim improbanda fors est, ubi omnes Paris Criminis rei sunt, quia ita Poena ad paucos, metus ad omnes pervenit[565]. Et ita apud Antiquos iam tum istae Poenarum per Sortem exactiones in usu fuerunt; quemadmodum earum Cicero[566]. Et quos allegat Tiraquellus[567] mentionem faciunt et exercitibus haec Sortitiones adhibitae legantur, cuius elegans exemplum ex bello tricennali Germanico refert Brachel[568]. De Legione Madelonica Caesarea, in cuius Doctores et Vicarios gladio, in Signiferos autem et reliquos inferiorum Ordinum Praefectos suspendio animadversum est; eadem quoque poena in gregariorum decimum quemque Sorte lectum statuta[569]. Attamen cum in hunc finem adhibeantur, ut per Poenam Reipublicae quidem satisfiat, in ea tamen exigenda severitati [44] non indulgeatur, commode etiam in aliis Universítatibus puniendis am adhiberi posse puto, cum ubique fit eadem ratio, et hinc eadem quoque obtinere debeat iuris dispositio[570]. Quae autem Species Sortitionis adhibenda, illud iudicis arbitrio permittendum statuo, qui ex magnitudine Universitatis facile id determinabit. In magna enim uti Vicesimatio et quandoque etiam Centesimario infficiet, ira in parva ultra Decimationem vix egrediendum, ne in effectu delictum impuanitum maneat.

Quoad Speciem mutatur Poena, quando delictum alii quam ordinaria Poeni afficitur. Qualis mutatio an hic fieri possit et[571] requiritur autem

(1) Ut hanc immutationem admittat delictum, nam si sit dilectum gravissimum et quod dispensationem non permittat v.c. Idololatria, quo etiam Homicidium refero, nulla mitigatio, nedum immutatio locum habet Tiraquell[572].

(2) Ut fiat a Superiori, nam Poenae immutatio ab inferiori Iudice fieri nequit Carpzov[573]. His observatis corporalis Poena in pecuniariam converti potest[574]. Circa cuius exolutionem distinguendum, aut Universitas bona sufficientia ad id habet, aut non. Priori Casu mulcta ex iis solvenda est, posteriori vero Collecta est imponenda[575]. Quae quandoque etiam principaliter Universitati ob delictum imponitur[576]. Haec autem Collecta non per capita, sed per Aes et libram, hoc est pro viribus patrimonii indicitur[577]. Circa fin ut potius Universitas, quam singuli Poenam praestent, ne si deinde hi in eius solutione cunctentur, id Inquisitíonem rursus contra Universitatem promoveat. Imponet vero hanc Collectam Iudex, si eam membra Universitatis imponere recusent[578]. Non tamen alii, quam qui deliquerunt, contribuere tenentur[579]. Et hoc etiam in damno restituendo procedit.

Quando itaque tali modo debitum Universitas contraxit, executio eius hoc Ordine fiet, ut primum Administratores eius interpellentur et moneantur solvere ex bonis vel pecuniis communibus. Quod si inficientur vel dicant, non esse huiusmodi bona, Apparitor ex Autoritate Iudicis iubet et imperat per Syndicos aut Consules imponi et exigi summam petitam a singulis eius Universitatis intra certum tempus, cum hac interminatione, ut si non impleverint iussa, futurum, ut propriis bonis et personis ipsi luant cum regressu tamen indemnitatis in reliquos, ti visum ita illis fuerit Tholos[580].

 

[1] Utilizamos la versión electrónica disponible en https://books.google.es/books?id=qt5GAAAAcAAJetprintsec=frontcoverethl=esetsource=gbs_ge_summary_retcad=0#v=onepageetqetf=false.

[2] Gl. ad L. i. in fin.C. ne fideiuiss. dot. dentur et in Auth. Ad haec С de Usur. Bartol. in l. 1. ff. de Confirm. Tut

[3] v. Strauch. Lexic.Particul. Iur.p.39. seq add. Calvini Lexic. Iurid. p.258. b.Card. Tusch.Pract. Concl. Tom. 2 lit. D. concl. 261. Godofr. ad l. 7 §. 2. С. de Summ. Trinit lit.g. Besold. Thesaur.Pract. lit.D.p. 199. qui potiores huius vocabuli Significationes collegerunt. In Rubrica positum solum nigri materiam demonstrat, adeoque calis Rubrica dispositive allegari nequit. v.Everhard loc. Argument legal loc.92.n.2.seqq

[4] Eclog.1.vers. 3.

[5] l. 3 v. 26

[6] l. 8. c.3. de Philippe fratre Lysimachi

[7] l. 4, Hahn. ad Wesenb. tit. de Privat, delict n.3.

[8] l. 41 ff. de Poen.

[9] Tabor Raremat.1.th. 5.

[10] l. 2. de Invent.

[11] Et Modest in. in l. 52,§. 8.ff. de О. et A. Ant. Matth. de Crimin. Prolegom. с.1. n. 1.

[12] in §.fin. f. de Obligat. pr et §. 2. I. de Oblig. quaequas. ex contr. nasc.pr. I.de Obligat. quae ex delicto nasc. l. 4. ff. de О. et A. l. f. ff. de Privat. delict. l. 51. §. Fin. ff ad L. Aquil. l. 18. § 1. ff. de Iud.

[13] Comm. Cod ubi de del. vid. Tabor. d. l.

[14] Synt. Iur. Univ. l. 30. c. 11. n. 2

[15] Rubr. Inst. de Obl. quae ex del. nasc. et ff. de Privat. Delict.

[16] l. 189 ff. de V. S. l. 121. ff. de R. I. ibiq. Dd.

[17] v. Godofr. ad l. 121, ff de R. I. lit. O

[18] l. 1. tit.3.q.18.n.4

[19] v. Carpz. Pr. Cr. q. 48. n.1

[20] in l. 123. ff.de V. О l. 3 C. de Incest, et inutil. Nupt.

[21] add. l. 123. lit a

[22] in §.7. F.de Obl. Qvae ex det.nasc.l. 16. ff. de dol.mal. l. 131. §. 1. ff. de V. S

[23] l. 17. §. 18 ff. de Aedil. Edict. l. 2. § 8. С de V. I. E. Hahn, ad Wesenb. de Privat. de l. n. 2. Ant. Matth. de Criminb. Prolegom. c.1 n.1. Tabor Racemat. 1. th. 5.

[24] d. l. n. 2

[25] in l. 20. ff. de О.et A. et ap. Tacit. Annal. l. 6. c. 6.

[26] l. 3. Ann. C. 21

[27] in l. 52. pr.et §. 8. ff.de O.et A. l. 133. ff. de V.S

[28] add. Hobbes de Cive. c 14. n.16. seq. Becman. Meditat.Polit Diss.13 th.11

[29] in l. 3.ff. de bon. eor. qui ante sent. l- 31. C. ad. L. Iul. de Adult.

[30] in l. 8. pr. С. ad L.Iul. Mai. l.un.C. de Thesaur

[31] in L.18.C.de Poen.

[32] l. 9. С. de Incest. et inutil. Nupt.l. 5. C. ad L.Iul. Maiest.l. 8. С. de Iur. fisci

[33] in d. l. 3.ff. de bon. eor. qui ante Sent. ibique Godofr. lit.K

[34] 1. I de Noxal. Act. L. 1. l. 2. § 1. l. 14 pr. ff. sed. l. 17. §. 18 ff. de Aedil. Ed.

[35] d. l. 17. §. 18 l. 200. ff.de V. S. Schneidevv. Comm. Inst. ad tit. de Noxal. Action. n. 1. Wesenb. d.t.n.2

[36] in l.52. ff. de Re iud.

[37] de I. B. et P. l. 2. c. 20. n. 2.

[38] add. Zigl. Comm d.l.

[39] de quo Aristot. l. 5. Eth. c. 5. Hahn. ad Wesenb. de I. et I. p. 23. h. et tit de Pact. n. 2. V. Pufend. de I. N.et G. l. 8 c. 3 § 5

[40] in l. 42 ff. de V. S

[41] in l.2.de Re Milit

[42] Ord. Cam P.1. Arts.vers

[43] Lebman. Chron. Spir. l. 2. с 44. p.192. b. et postea omnis multa iudicialis Wehnet. Observ. Theoret. Pract. voc. Fredel Besold. Thesaur. Pract. d. voc. p. 265. a. add. R. I. de A. 1600. §. 38

[44] de Iur.et. Privileg. Civit.Imp. l 2. c. 6. n. 12.Mifzhandlung Missethat P. H. G. O. Art. 6.8. 9.10. et c. Ubelthat d.Art. 6.190. Uberfahrung Lehm. d. l. Berbrechen R. I. de A 1930 § 50 etc

[45] Таbor Racemat. 1. th 5.

[46] V. Dn. Becman. Meditat. Polit. Diss. 13. th. 11. Vultei. Comm. Inst. 1. ad pr. n.4. P.Gregor. Synt. l. 30. c. 1. Struv. Synt. I. C. Exerc. th.2. Brumem. Repet. Wesenb. de Privat.del. Q. 1. Habn, eod. tit. n. 3. Ant. Matth. de Crimin. Prolegom. c. 1. n. i. P. Theodoric. Colleg. Crimin. Disput. 1. th. 7. placet tamen ea, quam habet Tabor d.Racemat. 1. th. 6. et Schütz Colleg. Lauterb. de Privat. Delict. p. 505.

[47] v. A. Matth. de Criminib. Prolegom. c. 1.n.2. seq.

[48] I. A. enuch. tit. de Privat. del. n. 2

[49] Schüs Matth. dd. ll.

[50] in l. 224.ff.de V. S. V. Grot. de I. B. et P. l. 2. c. 10 n. 2. ibid Zigl. Not. Pufend. de I. N. et G. l. 8 c. 3 § 5

[51] l. 6. pr. ff de V. S. l. 1. pr. § pen. et ult. l. 2. et 3. ff. de Const. pec. l. 34.de auro legat.

[52] § .fin. I. de Oblig Rubr. et pr. I. de Obligat. quae ex del. nasc. l. 4. ff. de О. et A. l. 52. pr. et § 8. ff.eod.

[53] A. Matth. de Criminib. l. 48. tit. 20. с. 4. n. 7

[54] (uti videtur ex l. 34.ff. de Iur. fisci et ult. C. ad. L. Iul. Mai)

[55] pr. I. de Obligat. quae ex del. nasc. d. l. 52. pr.ff. de О. et. A. cum Franzkio Exercit. 12. Q. 1. Hahn. ad Wesenb. de Priv. del n.3. verb. privata sunt. fin.

[56] de I. N. et G. L.8. c.3.§ 5

[57] l. 131, §. 1. ff. de V. S. A. Matth. de Criminib. l. 48. tit. 18. n.1.

[58] Grot.de I. В et .P. l . 2 c. 20. n. 1. Puffend. d. l. §.4.. Вecman. Meditat. polit, diff. 5. th. 11.et diss. ii. th. 2. Schütz. Colleg. Lauterb. tit. de Poen. pr.

[59] l. 17.§.18. ff.de Aediliis. Edict. l. 7 §. 1. ff. de iniur. l. 1. ff. de Poen. v. Theodor. Colleg. Cr. с. 1. aph. 9 Hahn. ad Wesend. tit. de Privat. del. n.3. Tabor. Racemat.1. th.12. Franzk. Exerc. 14 q. 5. Farinac. l. 1. tit. 3. q. 18. n. 8. seqq

[60] in l. 1.ff. de publ. iud. add. Theodor. Colleg. Crim. dl. aph.13.

[61] Theodor, d. l. aph.12. Hahn. d. l.

[62] §. 2. I. de publ. iud l. 2.ff.eod. l. 2 l.28. ff. de Poen. Theodoric. d. l. aph. 16. Anton. Matth, de Crimin. prolegom. c. 4. n. 5. Hahn, ad Wesenb. tit. de publ. iud n. 1

[63] v. Becman.parall. pol.c.15.

[64] in pr. Inst. de obligat. quae ex del. nasc. docet Tabor d. l. th. 14. et Meyer. Coll. I. A, de privat, del. th. fin.

[65] Farinac. d. l. n. 21. Wesenbec. Comm. D. de Privat. del. n. 3 ibiq. Hahn, Observat. Theodoric. Colleg. crim. d l. A. 17. [6] Tabor d. l. th. 16. seq

[66] Matth, d. l. n. 12. Rectius illa in vera et quasi delicia dividuntur §.fin. I. de obligat. Rubr. I. de obligat. quae quasi ex del nasc l. 5.§.4.5.6. ff. de O.et A.

[67] l. 5 obs. 33.

[68] ad l. 8 ff. De iud. Publ. lit. h

[69] Сoll. f. A. tit. de privat. del. p. 395. n. 2.

[70] v. §. 3 I. De suspect. Tutor l. 1. §. 6. ff. eod. Meier. Coll. I. A. tit. de popularib. act.n. 1. Habu. ad Wesenb. eod. tit.

[71] d. l. et ad tit. de privat, del. n.3.

[72] .l 1. disput. amniv.c. 37.

[73] tom. 1. ver Criminal l. 5. c.3

[74] l. 42.ff. de V.S. Ibiq. Goedd.. Franzk disput. de obligat.th. 27. n. 9 seqq

[75] de Civ. c.14. § 4. Pufend. de I.N. et G.l. Affert § .22. Boecler.ad Grotium l. 1. c. 1. .§ 14.et ad. l. 2.c. 4, S § 9

[76] ad d. L 42- in fin.

[77] Goedd. ad d.l. 42. n. 12.

[78] n. 5. seq.

[79] Sec. Farinac. d. . n. 18. Theodor. d. l. aph. 19. Meier. Соll. .I. A c. l. p. 395. n. 4. Tabor d.l. § 7. Schüz. Colleg. Lauterbach. pag. 506. Zigl. ad Lancellot. Inst.iur. Can. l. 3. tit. 1. §. 2.

[80] A. Matth. d. с. 4 n. 6.

[81] Quam affirmat Zigl. d. l. et ad l. 4 tit. 5. §. 4.

[82] V. l.2. §. 3 si de Re milit

[83] Corvin.iur. Can. l. 4. tit. 1. [7] р. m. 276. А. Matth. d. I. n. 6.

[84] l. 1.2.ff. de LL.l. 1. C. Si adv. del. Meier. d. l. n. 6.

[85] Theodor. d. l. a. 8. v. c.

[86] Meier. d.l. p. 39. d. 54. Theodor, a. 23. A Matth. с l.§.2.

[87] Carpz. Pr. Cr. q. 102. n.56

[88] Theod. Matth. Carpzov.dd ll. Carpz.

[89] d.q.102.n.6o.seqq. et q. 119. n.5.

[90] add. Id. а. 107.n 30. Diss. A. Matth. d. l. n.3.qui n. 4. et excutit. c. 3. de iudic.

[91] V. Theodor. d.l. th. 22

[92] A. Matth, d.l. n. 14

[93] arg. §3.I. de obligat. quae ex del. nasc. l. 2. ff. de furt. l. f. ff. de R. N. art. 16. 157.158.. C. Cr. Maier. d. l. n. 8. Theodor. th. 24. V. A. Matth, d.l.§. 15

[94] Carpz. Pr. Cr. Q. 148. n.49. seqq

[95] Meier. d.l p.396

[96] V. ap. Schüz. Colleg. Lauterb. de Privat, delict. Carpzov. Pr. Cr. p. 1. q.17.n.11 seqq.Zigl.ad Grot. l. 2.c. 20. §.39. Dn. Stryk de iur.Sens. diss. 10. c. 6. n. 27. seqq

[97] Carpz. Pr. Cr.q 16. n.4 seqq. Brunnem. Proc Inquisit. c. 7. n 6. seqq

[98] arg.Art 159. 161. seq. С. Cr. V. Carpz. Pr. Cr. q. 90. n. 28

[99] Farinac. d. q.18.n.19 Meier.c l.n.3. Theodor. th.20.A Matth.d l.n.13. Taborc l. n.7. seqq

[100] Farinac. d.l n.22. seq. Theodor. d. l. th.21. Meier n. 7. Ant Matth. d. l. n. 1.

[101] Habn.ad Wesenb. de privat. Delict. n.3.

[102] V. Rom.2. v. 15. l fin. C. ad L.Iul. Maiest. Dn.Stryk.de iur. Senf. diss. 10 c. 6

[103] Proc. Civ. Cc. 1. n .2. seqq

[104] V. Hahn. ad Wesend tit. Ad. L.Iul. de Adult. verb. Qui incestu. Carpz.q. 1. n. 15.

[105] V.Carpz. q.22. n. 18. Magia Id. q. 84 n. 47 et 66.

[106] V. Farinac.Prax. Cr. L. 1. f. tit. 3. q 24. n. 109. Tholos. Synt. l. 35. с 1. n. 18. seq. Grot. de I. В. et P. l.3. c. 13. n.2. L. 2. c. 21. n. 18. L. 1. c. 18 n. 4. Pufend. de I. B..et G. l. 8. c. 3 §. 28 seq.

[107] Synt. l. 30. c. 11

[108] Lexic.part. iur.p 57. seqq add. Card. Tusch. pract. concl. tom. 2. lit D.concl. 274. Wehner. Observ. pract. voc. Und. Limn, ad Capitul. Caroli V. art. 25. verb. Und dem Reich

[109] Tholos. Syntagma lq. с. 1. n. 2

[110] l. ult ff de eo quod certo loc l. 19. § 1. ff. iudicat.

[111] l. ff. de R. c. 1. II. ff. de usur.

[112] V. apud Scbneidevv. Comment. Inst. §.fin. de V. O. n. 14. seqq.

[113] in Lege Hebraea V. Grot. de I. В. et P. l. 2. с. 20. n. 1. Pufend. de I. N.et O. l. 8. c. 3 § 4

[114] in l. f. ff. de fideiuss

[115] V. ap. Meier. Соll. I. A. tit. de Poen. n. 1. et eius Enucleat. G. Blec. eod. n. 2

[116] in l. 12.ff. de Iurisd. l. 21. ff. de Poen. [9] L. 28. pr. eod. l. 9. C. de Iudaeis. Tholos. d.l. n.1.

[117] ut in d. I. 21, de poen.

[118] ut in d. L 28. dicitur d. l.21. v. Cuiac. l. 3. obs. 36

[119] in l. f.ff. de Noxal. Аct. 76. Theodor. Coll. Cr. с 10.th.1.n.1.Goedd. ad l.131. ff de V.S.n-4

[120] in l. 23 §.2.ff. de Aedil. Ed.l. 1. pr ff. ad L. Facid l. 32.ff. de iniur. l. 9. ff. de Acufat. l.25.ff. ad L.Iul.de Adult.

[121] l. 131. pr. ff.de V.S.ibiq. Goedd.

[122] v. Goedd. d. l. n. 4. add. Meier. Соll. I. A. d. l. n. 1.

[123] v. d. 1. 131. §. 1.ff. de V. S. ibiq. Goedd. 1. 244. ff. eod. Meier. d. I. n. 1. Tholos. d. l. 31. c. 3. n. 6. seqq

[124] in l.33.ff.de iniur. Tholos. d. l. c.1.n.1. v. Goedd. d.l n.22.seqq

[125] Tholos. d. l. Plura v. Not Tabor. ad Coll. I. A. d. l.

[126] Tholos d. l.c.1.n.3.

[127] uti passim ex Const. Crim. Caroli. V. v. c. art. 124- 142. 161.169. 178. apparet

[128] Wehner.observ.pract. voc. Bussen LC, Carpz. q. 88. n 20.

[129] notet idem d. l. voc Bette

[130] Carpz. pr. Cr. q. 34. n. 21. Webner. d. l. voc. hochste Bémette. Die schlechte Buffe aber/mas man mit 30 item mit 15. Schillingen verbusset/ Wehner. d. l. voc. Bette.

[131] Carpz q.127. n. 38.

[132] v. Thulden. d.l. с. 2. n. 9.

[133] in l. 131.ff.d. V. S. ubi Goeddeus. v. Theodor. Colleg. Crim. с 10. th. 1. Ant. Matth, l. 48. tit. 18.n. 1

[134] de I. B.et Pac. l. 2. c. 20. n. 1. Pufend. de I. N. et G. l. 8. c.3. §. 4.

[135] Not.ad d. l.

[136] Du. Not. ad Grotium d. l.

[137] add. Pufend. de I.N et G. l. n..c., § 5

[138] §. I. de V. O .§. 18. F. de inutil, stipul. L. 47 ff. de A. E

[139] Afflict. Decis. 135 Paris.l.1.cons. 34.Carpzov.l 5. R 11

[140] Menoch.de A.I.Q. l. .c. 26. Fachin. l .1. c. 50. Brunnem. ad L. Un C. de Sent. quae pro eo quod inter di, eft n. 12.

[141] l. 3.ff. dt О. et A

[142] Mev.p.7. d. 209

[143] §. fin. I. de Legat, qvae olim prohibitae d. §. fin. et tot.ff. de bis non relinq.

[144] l. un. C. eod. hodie post. Nov. 1. c. 1.c. 2.

[145] Habn. ad Wesenb. d. t. Legates, Schux. Coll Lauterb. De poen. Tholos. Synt.L 31.c.3.n.1.seqq. Lud. Molina de I et I. tr. 2. disp.317.n.1. Tbeodork.Colleg.Cr.c.10. th. 2. Carpz.Pr. Cr. q. 192. n. 16.

[146] v. Pufend d.l.n. 7 seqq

[147] Tholos d. l. Legales

[148] Tholos. d. l. c. 4 n. 1

[149] Genes. IX. 6. Exod.XXI.12. Levit.XXlV.17. Num.XXXV.15.seqq. Deuteron.XIX. n.seqq. Matth. XXVI. 52. v. Grot. l. 2. c. 2. §. 5.n.9. vel voluntario

[150] Levit. XX. 10. Deuteron. XXII. 22

[151] A. Matth, de Crim. l. 48. tit. 13. с 2. n. 4.

[152] c. 42. §.fin. et 43. de poenit.dist.3. Tholos. d.l. n.3.

[153] Becman, Medit.polit.diss.15. th. 1.

[154] Tholos. d. l. c. 4. n. 1. et c. 20. seq

[155] Arn. Corvin. iur. Can. l. 4. tit. 41. vers. Наeс est.

[156] Dicaeolog. l. 2. c.98.n.20.seqq.

[157] Theodor. d. l. 10 с 10. th. 2. lit. e. Carps. q. 102. n.17.

[158] Carpz. q.38. n.25. Carpz. q.38. n.25.

[159] Theodor, d.l. v. Carpz. q. 133. n. 12. seqq. Tiraquell de poen. Temp. c. 31. n. 34. Quomodo vero Id. p. 1. q. 18. n. 1. et q. 150 n. 7. cum Farin. Pr. Cr. l. 1. tit. 1. q. 5. n. 8. et Gail. De P. P. l. 2. c. 9 n. 22

[160] d. l.n. 37

[161] Theodor. d. l. lit. f. v. Clar. Pr. Cr. q. 1. n. 2

[162] Carpz. Pr. Cr. q. 34. n. 22. q. 69 n. 4. seqq.

[163] Tholos. c. 3. n. 1. Theodor. d. l. n. 1. Theod. c. l. Carpz. q. 101. n. 27 seqq

[164] Carpz. q. 139 add. Colleg. Lauterb. Tit. De poen

[165] Carpz. q. 102. n. 51. seqq

[166] ab Althus. d. l. n. 35. seqq.

[167] v. Ant. Matth. l. 48. tit.18. n. 41.

[168] v. Farin. q 19. n. 1. Clar. Pr. Cr. q. 67. n. 1.

[169] Clar. Farinac. dd. ll. Tholos. c. 8. n. 13

[170] Carpz. Pr. Cr. q. 102. n. 9

[171] Farinac. d. l. n. Clar. d l. n. 1. Carpz q.111.n. 93.seqq. Brunnem. Exerc. 31. tit.11. §. 2. n.4.

[172] Farinac. d. l. n. 10

[173] d. l. n. 52. seqq. Add. l. 6. §. 1. l. 2. c. 1. l. 11. § 3. l. 28 ff. de poen. l. 9 ff. ad L. Pompie. De Parricid. Tholos. d. l. 22. c. 15. seqq. Anth. Matth. d. tit. 18. n. 1. seq. Carpz. q. 128. n. 10 seqq

[174] d. l. 9. seqq.

[175] sec. l. 8 §. 1. ff. de poen

[176] Galat. III. 13,

[177] add. Devt. XXI. 23

[178] v. ap. Dn. Bechm. parallel. polit. c. 15. th. 8

[179] Carpzov. q. 128 n. 32

[180] Histor. Orb. Geogr. et Civi. p. 2. th. 25

[181] d. l. n. 55. seqq.

[182] d. l. n. 63. Ant. Matth. d. l. n.9 seq. Tholos. c. 3. n. 13.

[183] Carpz. q. 129. n.13. seqq.

[184] d. l. n. 67 seqq

[185] Carpz.q. 128. n. 9

[186] l. 6. c. 14.

[187] Tholos. Synt.iur. Univ. . 31. c. 2. n. 1. 7. 10.

[188] de I. B. et P. l. 2. c. 20. n. 6-9

[189] Quam differentiam ex Perotto et Corn. Front. annotat. Martin. Lexic. Philolog. voc. Universus.

[190] l. 10. § 4. ff de in ius voc. Tot. Tit. ff. quod cuiusq. Universit. Nom. l. 9 § 1. ff. Quod met. Causa. Auth. Item nulla Communitas C. de Episc. et Cler. etc. ne pluribus excutiam,

[191] Coll. I. A. ad tit. de R. D. th 32 tit. Quod cuiusq. Univ. Nom. th. 3. tit. de colleg. et corpor. th. 2. Hahn. Observ. Theoret. Pract. Ad Wesenb. Tit. Quod cuiusq. Univ. nom. n. 2. Eckold. Comm. D. d. t. § 3. add. Losaeum de iur. Univers. Part. 1. n. 3. Schönborn. Polit. l. 1. c. 11.

[192] Brunn. Repetit. Wesenb. tit. Quodcuiusq. Univ. nom. q. 1. Limn. De I. P. l. 8 c. 1. n. 18 ut in l. 20 § 10 ff. de petit. hered. l. 1. ff. de R. V. l. 1. pr. ff. de interd. l. 1. ff. quorum bonor. l. 293. § 8 ff. de V. S

[193] l. 15. ff. de testam. tut. l. 15.ff. De dot. Praeleg.

[194] v. Schneidevv. Ad § 5. I. de Legat. n. 4. Godofr. ad d. l. 15 de test. tut. Carpzov. Decis. 20 Manzius de Tutel. Tit. 1. q. 6. n. 95 seqq

[195] Brunn. d. l. Limn. d. l.

[196] Losaeus de iur. Univ. p. 1. n. 3. ut in t. t. de manumiss. Quae Servis ad Universitat

[197] v. Tusch. d. l. Concl. 255. n. 9 seq. fc. Composita v. Pufend. De I. N. et G. l. 1. c. 1. § 13. sive ficta Mager. de Advoc. arm. c. 16 n. 771. Tusch. Concl. Pr. tom. VIII lit. II concl. 255

[198] d. l. n. 10 seqq. et tom. IV Addit ad d. l. n. 12

[199] Iason in l. 1. § 22. ff. De A. et A. F. n. 12. Bald. in l. 22. ff. de Legat. 1. n. 1. Castrens. in l. 2 ff. Quod cuiusq. Univ. n. 2. Innocent. In c. 53 de Sent. Excomm. n. 1.

[200] v. Losaeus de iur. Universit. p. 1. n. 20 Mager. De Advocat. Arm. c. 16 n. 770

[201] v. § Un I. De reb. Corpor. et incorpor

[202] ut in § fin. I. Per quas person. cuiq. Acquir. Cai. Inst. l. 2. tit. 2. Herm. Vultei. Comm. Inst. De Testam. Ord. n. 5. Brunnem. Exerc. 9 ad d. l. § fin

[203] Columella praefat. sub fin.

[204] Eckold. ad tit. de Colleg. et corp. in fin)

[205] arg. l. 58 ff. De V. S. Colleg. I. A. tit. Quod cuiusq: Univ. Nom. th. 2. Losaeus de Iur. Univ. p. 1. n. 31

[206] Circa Gail. l. 2. de P. P. c. 9 n. 14. et Mynsing. Cent. 4 observ. 78 n. 9 seq.

[207] Epitom. P. ad tit. Quod cuiusq. Univ. § 1. quam omnino vide

[208] Ad l. 4. ff de Colleg. et corp. n. 12.

[209] ad. C. ex literis de constitut. n. 5

[210] d. l.

[211] Alexand. Not. ad Bartol. d. l. lit. f

[212] pr. Cr. l. 1. tit. 3. q. 24 n. 141.

[213] de iur. Univ. p. 1. c. 2. n. 1

[214] Alias recenset Hotom. d. l. § 2.

[215] De I. N. et G. l. 1. c. 1. § 13.

[216] § 6. instit. de rer. divis. etA. E. D. l. 6. § 1. ff

[217] veluti in d. l. 6. § 1.

[218] v. Strauch Lexis. Part. Iur. p. 270

[219] l. 85. ff. De V. S. l. 2. § fin ff. Quod cuiusq, Univers. Nom. Coll. I. A. ad d. l. th. 2. Losaeus de Iur. Univers. p. 1. c. 1. n. 31. seq

[220] v. l. 16 § 9 ff. de Poen

[221] Farinac. Pr. Cr. l. 1. tit. 3. q. 24. n. 132. Bartol. ad. l. 16 § 7. ff. de Poen. n. 2. seq. Gail. De P. P. l. 2. c. 9. n. 6

[222] Losaeus de iur. Universit. p. 4. c. 1. n. 11. Bartol. d. l. n. 6. seq. Mynsing. Cent. 4 obs. 78 n. 5. seq

[223] arg. l. 3 §. 1. ff. de Concubin

[224] l. 53. ff.

[225] l. 57. ff. eod. add. l. 35. § 2. ff. de Contrah. Emt. Vend. l. 1. § 14. ff. de tutel. et rat. l. 70 § fin. ff. de Fideiussor. Grotius de I. B. et P. l. 2 c. 18. n. 2

[226] in l. 10 § 1. ff. ad L. Iul. De vi publ. l. 2. ff. et l. 4 ff. ad L. Iul. De vi privat. et l. 4 c. eod.

[227] v. l. 3. pr. ff. ad L. Iul. de vi publ. et l. 10. C. eod

[228] de qua in l. 2. § 3. ff. de vi bon. raptor.

[229] v. in d. l. 4 § 7. et 11. l. 11. § 2. et 3. ff. ad Aquil. Add Carpsov. Pr. Crim. q. 25. n. 3. seqq

[230] quo de in l. 16. ff. De Appellat. t. t. C. de Seditios.

[231] in Lib. de Repub

[232] l. 5. ff. Ad L. Iul. De vi publ. l. 4 de vi privat, Hottomann. Quaest. Illustr. 42. lit. F. G

[233] d. l. q. 32.

[234] l. 7 pr. ff. De Except. Rei iud. l. 113. ff. De R. I. Everhard. Loc. Legal. 8. n. 9. Tusch. Concl. Pract. Tom. 8. lit. T. concl. 336.

[235] 4 Inst. De I. N. G. et C.

[236] l. pen. § 1. in fin ff. De fideic. Libert. l. 12. ff. ad L. Corn. de ficar. infantiae proximi l. 23. § 2. ff. de Aedil. Ed. l. 22. ff. ad L. Corn. de fals. l. 1. § impuberes. C. de fals. Mon. Ant. Matth. De crimin prolegom. c. 2. n. 2. seq. Carpz. pr. cr. q. 143. n. 9 seqq.

[237] l. 5. § 2. ff. L. Aquil. l. 12. ff. ad L. Corn. de Sicar. l. 9 ff. ad L. Pompei. de parric. l. 14 ff. de offic. Praesid. A. Matth d. l. n. 5

[238] arg. l. 1. § 3. ff. de A. et A. P. Clement. Un. de Homicid. Gail. l. 2. obs. 119 n. 30. Matth. d. l. n. 13. seq

[239] Menoch. A. I. Q. Cas. 598. n. 16.

[240] l. 25 § 15. ff. de heredit. Petit. l. 8 § 5. ff. de inoff. Test

[241] var. resolut. tom. 3. с. 1. n. 52. Mynfing. cent., obs. 78. n. 1. Gail. de P. P. l. 2. c. 9. n. 11.seq. Farin.pr. cr. l.1. tit. 4 n.108. Losaeum de iur. Univ. p.4.c.1.n.1.seq. Mager, de Advocat. c.16.n.754. Knipschild.de iur. ас privil. civit. Imp. l. 5. c.7.n.1.seqq.

[242] in ff. Qvod met.cauf.

[243] v. Соll. I. A. tit. de priv.del. th.14. Bocerus class. 4. disp. 2. th. 2. In Auth. Cass. Ad irrita С. de S. S. Eccl. Auth. Item qvaecunq. C. de Episc. et Cler

[244] l. 131.ff. de V.S.

[245] l. 31.ff. ad L. Aquil. c. 23. de R.I. in sexto

[246] ex l. 21.ff. de quib. mod. ususfr. deducitur

[247] v. l. 239. §. 6. ff. de V. S. Tholos. Godofr. add. Matth, de Afflict. in Constit. Regul, incip.

[248] in Const. de pac. Tenold et iuram.firm. §.

[249] Facit etiam Deuteron. XXIII. 12. seqq. l. 4. ff de vi et vi arm, c.32. c.23. 3 q.s.c., vers. In Univers. de sent. excomm. in sexto.

[250] ex L. Civitas 27. ff. de R. C.

[251] Iuson.ad. d. l. n. 1. Brunnem. eod. n. 13. Mev. ad ius lub. p.2. tit. 3. art. 4. n. 7.

[252] Everhard. loc legal. 42. n.3

[253] c.23. De offic. et pot.iud. deleg. l. 174.pr. ff. de R. I. ibid dofr

[254] de. I. N. et G. l. 1. c. 1. § 13

[255] l. 1. § 1. ff. Si quadrup. l. 12 ff. ad L. Corn. de Sicar. Gomez d. l. n. 52. Farin. l. 1. q. 24. n. 180. Losaeus de iur. Univ. p. 4. c. 1. n. 9 seq

[256] Bart. ad. l. 16 §. 7 ff. de poen. n. 3. Gail. De P. P. l. 2. c. 9 n. 13. Mynsing. Cent 4 obs. 78 n. 9.

[257] sec. § 6. I. de R. D. et A. E. D. l. 6 § 1. ff de R. D. l. 1. § 1. ff quod cuiusq. Universit

[258] Hahn. ad Wesenb. tit. de A. R. D. n. 1. et 4

[259] § 5. Inst. De interd. l. 3. § 1. ff. de A. et A. P. add. l. 2. ff. eod

[260] l. 1. § 1. l. 2. ff. quod cuiusq. Univ.

[261] arg. § fin I. de curat.§ 8. I. De Inutil. Stipulat. l. 5. 40. ff. de R. I.

[262] Bartol. ad. d. l. 16. n. 5. 6. Goedd. Ad l. 17 ff. de V. S. n. 20. Mev. d. l. n. 3

[263] Thesaur. locupl.l. 1. c. 87 Axiom. 2. Probant itaq; hanc Quaestionem

[264] Dicoeol. l. 1. c. 100 n. 19. 30. seq.

[265] ad. l. 9 § 1. ff. quod met. caus. n. 2.

[266] ad l. 27. ff. de R. C. lit. C. et ad l. 16 § 7. ff. de Poen.

[267] De var. Univers. spec. th. 96

[268] l. 5 sent. §. fin. q. 16 n. 8

[269] var. resolut. l. 2. c. 8. n. 9.

[270] pr. cr. l. 1. q. 24. n. 107. seqq.

[271] in С. Dilectus 30 de Simon, n 4. seqq.

[272] de P. P. l. 2. c. 9.

[273] ad. 17. ff. de V. S. n. 2o.seq.

[274] var. Resol. tom. 3. с. 1. n 52.

[275] de I. В. et.P. l. 2. c. 21. n. 2. et 7.

[276] ad l. 27. ff. De R . C. n. 2. seqq.

[277] de Iur. Univers. p. 4. c. 1. n. 1. seq.

[278] arm. с. 16. n. 754.seq.

[279] de Crim. l. 48. tit. 18. с. 4. n. 30.

[280] de Probat. vol. 4. concl. 1421.

[281] A. I. Q.c. 598.

[282] cent. 4. Obs. 78.

[283] de I. N. et G. l. 8. c. 3. §. 28. seq.

[284] cr. с. 10. th.3. n. 11. seq.

[285] Synt. I. U. l. 35. с .1 n. 18. seq

[286] Pract. Concl. Tom. 8. Concl. 273. n. 1.

[287] ad Grot. d. l.

[288] d. l. n. 4

[289] .l. 3. § 2. ff. De Colat. Tusch. Tom. 3. lit. E. Concl. 148

[290] Medit. Pol. Diss. 13 th. 10

[291] ex Vitruv. l. 1. Archit. c. 1. Peloponnesi, Carthaginis ex l. 21. ff. Quib. Mod. Ususfr. Flor. l. 2. c. 15. Salaminae, Albae longae ex Flor. l. 1. Epit. c. 3.

[292] d. l. n. 19. Brixiae Henn. Goeden. Cons. 33. n. 20. p. m. 102. et Br. ad. d. l. 16. n. 6.

[293] ad. d. l. 21. lit. f.

[294] d. l. n. 27.

[295] v. Sleidan de Stat. Religion l. 10. Donawertham in sacra Pontificiorum iniuriam Thuan l. 128. Leodium v. Brachel. Histor. l. 7. p. m. 132. seqq. Bremam v. Burgold. Not. Rer. Imp. p. 3. disc. 12. n.5. Erfurtum Id. d. l. p. 1. d. 21. n. 19 ubi Fr. Iren. Colleg. p. 230. seq

[296] v. Brachel histor. l. 3. p. 122

[297] d. l. n. 7.

[298] d. l.

[299] Observat. Milit. Cent. 2. obs. 65. p. 466. seq. Hoyer Not. Ad Corp. Iur. Milit. p. 100 seq.

[300] l. 15 . §. 1. ff. De dol. Mal. l. 1. §. ult. ff. De A. et A. P. l. 1. §. 1. ff. De libert. Univ.

[301] § 7. l. de oblig. quae ex del. nasc. l. 23. § 2. ff. de Aedil Ed. Respondent Doctore

[302] Bart. Ad d. l. 15 n. 1. et ad l. 9 §. 1. ff. quod met. caus. n. 2. ad l. 16 ff. de poen in fin. Los. de iur. univ. d. p. 4 c. 1. n. 8. Mager. de Advoc. arm. c. 16. n. 774. sea. Brunnem. ad. l.15. n. 3.

[303] l. 17. § 6. ff. de recept. qui arb.

[304] sec. l. 2. § 2. et l. 137. § 6. ff. de V. O

[305] dd. ll

[306] l. 3. ff. LL.

[307] De iur. Sens. Diss. 4 c. 3. n. 69

[308] Ad l. 17 ff. de V. S. n. 20.

[309] d. l. 15. § 1. ff. de dol. mal

[310] Tusch. Concl. Pract. Tom. 2. concl. 261. lit. 11. n. 1. seq

[311] Gomez. var. resol. tom. 3. c. 1. n. 52. Gail. de. P. P. d. l. n. 13. Theod. Coll. Cr. d. n. 11.

[312] aiunt Bart. ad. d. l. 16 n. 2. seq. Mynsing. Cent. 4. obs. 78 n. 4. seq. Losaeus de iur Univ. p. 4. c. 1. n. 11. seq. Marta Digest. Noviss. Tom. 4. tit. Universitas. c. 21. aliiq. Paulo aliter Menoch. d. cas. 598 n. 10 seq.

[313] v. Pufend. De I. N. et G. l. 1. c. 1. § 15

[314] Gail. d. l. n. 13 res est

[315] l. 1. ff. De Iur. Patron. l. 48. § 1. ff. De furt. Clar. L. 5. sent. §. 1. n. 10 Goedd. Ad d. l. 17 ff. De V. S. n. 20

[316] v. Pufend. De I. N. et G. l. 3. c. 1. §. 3.

[317] arg. l. 2. pr. ff. De re milit

[318] Menoch. d. l. n. 16

[319] contra §. 11. I. De iniur l. 11. § 3. ff. Eod. l. 15. §. 1. ff. Ad L. Corn. de Sicar

[320] contra §. 11. I. De Oblig. Quae ex del. Nasc. l. 52. § 19. ff. De furt. l. 53. § 1. ff. De V. S. §. 6. I. De publ. Iud. l. 5 et 6 C. ad L. Iul. Mai

[321] contra l. 45. ff. ad. L. Aquil. l. 3. ff. de Nox. Action l. 22. § 6 ff. de damn. Inf. l. 50 l. 109. ff. de R. I. aut ratihabentem contra l. 152. § 2. ff. de R. I. c. 12 de R. I. in sexto

[322] v. Zigl. Ad Grot. l. 2. c. 17 § 6

[323] l. 14. ff. ad L. Corn. de Sicar. l. 53 ff. de furt.

[324] De I. N. et G. l. 1. c. 5 § 14

[325] d. c. 16. n. 760. seq. et Salicet.

[326] Proc. Cr. Tit. 6. c. 1. n. 14

[327] v. ap. Farinac. d. q. 24. n. 121. seq.

[328] v. Gomez var. Resol. d. l. n. 53. Losaeus d. l. n. 11. et n. 31. Knipschild. d. l. n. 20. Bodin. de Rep. l. 3. c. 7. fol. 535. seq.

[329] Srauch Lex. Part. Iur. § 63 n. 1. Tusch. pr. Concl. Tom. 2. lit. D. concl. 277. Felin. Ad C. cum P. 16. de Fid. Instrum. n. 10

[330] sec l. 3. § ult. ff. de Praevar. l. 5 ff. de Repud. l. 19. C. de collat

[331] arg. l. 2. ff. de term mot. l. 16 § 3. de Poen Bocer. Class. 1. Disp. 1. th. 2. et 3. Tabor. Racem. 1. Th. 19

[332] Corn. Vol. 4. Cons. 224 n. 14 Clar. L. 5. Sent. ¤. fin. Q 16. n. 8. Tusch. Pr. Concl. Tom. 8. Concl. 273. n. 1. Menoch. A. I. Q. Cas. 598 n. 4 Gail. de P. P. d. l. n. 4. Los. De Iur. Univers. P. 4. C. 1. n. 14. Knipschild. d. l. n. 15. Bruning. De Var. Uni. Specieb. th. 96. Farin. D. Q. 24. n. 129

[333] Corn. Vol. 4. Consil. 224.

[334] arg. l. 39 ff. de Adopt. Maranta P. 6. tit. de citat. n. 2

[335] Gomez d. l. n. 52. Losaeus d. l. n. 14. Vid tamen Corn. d. l. n. 13

[336] Ias. ad Li. Civ. Ff. de R. C. n. 2. Covarr. Var. res. l. 2. tm. 2. c. 8. n. 9. Los. d. l. n. 14 Knipsch. d. l. n. 15. Bruning. d. l.

[337] C. 28 de. R. I. in 6 l. 11. ff de S. P. R. l. 18 ff. Comm. Praed

[338] Los. d.n. 14

[339] l. 15.§ 1. ff. de dol. mal Tusch. D. Concl. 273 n. 19 et 31 Losaeus d. l. n. 14. Bruning. d. l. lit. a Knipschild. c. l. n. 15 Magerus d. C. 16 n. 782. seq. Mynsing. Cent. 4 Obs. 79 n. 3. Farinac. d. l. n. 130. Oldrad. Cons. 66. n. 1

[340] Mager. d. l. n. 784. seq. Corn. d. Cons. 224 n. 10 seq.

[341] Mager d. l. n. 789. Losaeus d. l. n. 15. Knipschild. d. l. n. 16. seq

[342] l. 51. ff. prosoc. L. 1. § 12. de vi bon.rapt

[343] Mev. p. 3. dec. 374. Diss. v. ap. Mager. d. l. n. 783

[344] Los. d. l. Mager. n. 782. Knipschild. n. 15

[345] § 7. l. mand. L. 6 §. 3. l. 12 § 11. l. 22. § 6. ff. eod

[346] d. § 7 et l. 22. § 6.

[347] l. 11. §. 3. ff. de iniur. l. 15. § 1. ff. ad L. Corn. de Sicar. L. 5 C. de Accasat

[348] Corn. d. l. n. 10

[349] Los. d. l

[350] Mager. d. l. n. 791. seqq.

[351] Knipschild. d. l. n. 22.

[352] Corn. d. l. n. 4. et 13

[353] L. 3. § 4. ff. quod cuiusq. Univ. l. 19 ff. ad Municip. c. 7 de testib. cog.

[354] l. 160 §. 1. ff de R. I. add l. 14. ff. ad municip. unde etiam Mynsing d. obs. 79 n. 1. et Corn. d. cons. 224. n. 13 Gail. d. l. n. 14 seq

[355] v. Pufend. d. l. 8 c. 3. § 28. Oldrad. Cons. 315. n. 4.

[356] dd. ll

[357] Los. d. l. n. 18

[358] ad. d. l. 19 n. 4

[359] in civilibus, § 3. I. De inut. Stipul. l. 3. c. ne Ux. pro mar

[360] d. l

[361] Bruning d. l. lit. a. Knipschild c. l. n. 18.

[362] Theodor. Coll. cr. c. 10 th. 3. n. 15

[363] l. fin. ff. De calumn. Mascard. Vol. 4. concl. 1421. n. 10

[364] Franc. Curt. p. 2. cons. 174. n. 36. cons. 185. n. 9

[365] Praestatio Gomez. d. l. n. 52. Farin. d. l. n. 130. Clar. d. l. n. 8. Gail. d. l. n. 4. Mynsing d. obs. 79 n. 1. Theodor. Coll. Crim. c. 10 th. 3. n. 13. Althus. Dicaeol. l. 1. c. 100. n. 20. Bruning. d. l.

[366] Mascard. De probat. d. l. n. 15

[367] v. Pufend. d. l

[368] Gomez d. l. Alth. d. l. n. 20 Menoch. d. cas. 598 n. 4

[369] arg. l. 44. § 3. l. 55 ff. De condit. et demonstr. l. 1. et 2. C. Quand. Provoc

[370] ad d. l. 27. ff. Si cert. Pet. n. 4. Felin. Ad c. 30 de Simon. n. 8. Losaeus d. p. 4. n. 26 Gail. d. c. 9 n. 6. Menoch. d. l. n. 6 Mager. d. l. n. 792. Knipschild d.l. n. 19. Bruning. d. th. 96 lit. b. in fin.

[371] q. 24. n. 133

[372] Farin. D.l. n 134

[373] d. l. n. 136

[374] l. 185. in fin ff. De R. L. Farinac. d. n. 134

[375] Id. n. 138

[376] Iason. d. l. Felin. d. l. n. 9 Los. d. l. n. 23. Gail. n. 5. Althus. d. c. 100. n. 21. Mager. d. l. n. 793. seq. Knipschild. n. 20

[377] v. Losaeus d. l. n. 25

[378] Iason d. n. 4. Farinac. d. l. n. 131

[379] Althus. d. l. n. 21. Menoch. d. Cas. 598. n. 6.

[380] Menoch. Remed. Recup. Poss. 9. n. 128. Farin. d. l. n. 142

[381] per l. 2. ff. Ad Municip. l. 7 §. ult. ff. De decur. l. 13 § ult. ff. Loc. l. 6 § 2. et l. 18 ff

[382] quas v. Thesaur. Loc. Comm. Barbos. l. 14 c. 9. Axiom. 4 add. Mager. d. l. n. 796

[383] Iason. ad. d. l. Civitas. n. 3. Felin. d. l. n. 9. Mynsing. d. Obs. 79 n. 4 seq. Menoch. d. Remed. 9 n. 129. Althus. d. n. 21. Mager. d. l. n. 795. seq. Knipschild. c. l. n. 22. Farinac. q. 24. n. 139. Schurf. Cent. 3. consil. 55 n. 13 seq.

[384] l. 1. § 14. ff. de vi et vi arm. l. fin C. ad Sctum Maced. c. 10. de R. I. in 6

[385] l. 5. ff. rem rat. Hab

[386] d. l. n. 141.

[387] d. l. n. 146. seq.

[388] l. 18 ff. de R. N. l. 7 C. de Nupt. Corneus d. Cons. 224. n. 18

[389] § 4. l. de oblig

[390] Farin. d. l. n. 141. seq. Bruning. d. th. 96. lit. b.

[391] Myns. d. l. n. 5. Los. d. l. n. 25. Farin. d. l. n. 144.

[392] Menoch. De Remed. 9. n. 129. Favin. d.l. Quod autem Farin. d. l. n. 145

[393] v. l. 4. ff. de solut. l. 9. ff. de Prob. Brunnem. ad. l. 4. C. comm. Utr. Iud. n. 10

[394] d. Concl. 273. n. 30

[395] d. l. n. 19

[396] de O. et A. A. Matth. De Crim. l. 18. tit. 18 c. 4. n. 30 in fin

[397] Actionem Bruning. c. l. th. 98. lit. a

[398] v. Los. d. p. 4. n. 55. seq. qui etiam n. 103. seq

[399] Theodor. Coll. Cr. c. 10 th. 3. n. 15

[400] arg. l. 9. ff. quod cuiusq. Univers. nom ibiq. Brunnem.

[401] Bald. Ad l. 1. ff. de t. in fin.

[402] Rosbach Proc. Cr. Tit. 6 c. 1. n. 3.

[403] de Iur. Univ. p. 4. n. 29 et 54 Clar. l. 5. Sent. § fin. q. 16 n. 7 Tusch. d. Concl.273

[404] Alexand. Not. ad Bart. d. l. lit. d

[405] l. 9 § 1. ff. Quod met. caus.

[406] l. 15. § 1. ff. De dol. Mal. Interdcta l. 4. ff. De vi et vi arm. Remedium l. Siquis in tantam 7 c. Unde vi Menoch. Remed. recuper. Poss. 9 n. 123. seq.

[407] ad l. Extat. 13 ff. quod met. caus.

[408] arg. l. 15. § 1. ff. De dol. Mal

[409] ad. d. l. 16. § 7. ff. de Poen. n. 5.

[410] d. n. 5. seq. add. Gomez cl. n. 53. Clar. d.l. q. 16 n. 9. Farin. d. q. 24. n. 120. Angel. Cons. 165.

[411] sec. l. 5. § 1. C. ad L. Iul. Maiest

[412] v. Bartol. ad. l. 7. ff. De incend. n. 4

[413] Genes. IX. § 7 l. de Publ. Iud. l. 3 § patiatur C. de Episc. Aud. l. 3 § 5. ff. Ad l. Corn. De Sicar

[414] Los. p. 2. n. 64

[415] In l. 9. ff. Quod met. Caus. Lit. C.

[416] d. l. n. 64.

[417] Iurispr. Eccl. l. 3 d. 5

[418] Heig. p. 1. q. 9. n. 42. Hillig. Ad Donell. l. 17 c. 20. lit. G

[419] Capitul. Leopold. Art. 28. v. Monita Princip. et Stat. Evang. Ad d. art. 28. herden Grundfeste/ p. 3 c. 4. p. 272. seq. Limn. ad Capit. Ferd. III. Art. 30 p. 719. seqq. non autem Cam. Imp.

[420] R. I. De Anno 1530 § Item als int etliche Zeit 95. Ord. Cam. p. 2 tit. 28 § Item Machdem 5 Gail. l. 1 obs. 1. n. 27 Rutger. Ruland de commiss. p. l. 2. c. 3.

[421] De I. P. l. 9 c. 2. n. 180. seqq

[422] v. Carpz. pr. cr. q. 110. n. 8 seq.

[423] l. 15. ff. ad L. Corn. De Sicar. l. 3. ff. ad L. Iul. De vi publ. B. H. G. D. art. 148.

[424] Clar. l. 5. Sent. §. Homicidium n. 37. Gomez var. Resol. Tom. 3. c. 3. n. 36. Gail. l. 2. obs. 109. n. 10 Felin. In c. 18. de Homicid. n. 10 Farinac. pr. cr. p. 3 q. 96. n. 18 et 72

[425] De I. N. et G. l. 9 c. 3. §. 28.

[426] l. 13 § 1. ff. de publ. Iud. l. 1. ff. Auper al causs. Appell. Carpz. 1. 105. n. 16. seqq. exceptiones v. ap. Hahn. Ad Wesenb. tit. de procur. n. 5

[427] arg. l. 1. § 1. ff. Quod cuiusq; Univ. Nom. l. 18. § 2. et 3. C. de re milit

[428] Los. d. l. p. 4. n. 47 seqq. Gail. de PP. d. l. n. 3. Myns. Cent. 4. obs. 67. Carpz. q. 105. n. 10

[429] Gail. d. l. Quod autem Rosbach. proc. crim. Tit. 1. c. 3. n. 89.

[430] Oldrad. Cons. 110 Mynsing. Cent. 5 obs. 50 n. 3 seq. Gail. l. 1 obs. 49 n. 6. seq. Carpae. Process. Tit. 7 art. 2. n. 16

[431] Fasz sie durch einen hierzu genugsam bevollmachtigten Syndicum erscheine v. Nicol. Process. p. 1. c. 3. n. 20

[432] Cravetta cons. 330 n. 20

[433] in O. C. p. 1. tit. 38 § 10. seqq. add. Bruning. D. supr. loc. th. 91. Knipschild de iur. et privil. Civit. Imper. L. 5. c. 4 n. 15. Card. Tusch. D. vol. 8 lit. II concl. 256. seq.

[434] Ord. Cam. d. l. § 11

[435] Ord. Cam l. l. § 15. v. Menoch. Remed. recup. poss. 9 p. 101. Bruning d. l. lit. h.

[436] Farin. D. q. 24. p. 112 quin 112.

[437] Carpz. pr. cv. 1. 128. n. 4.

[438] de prob. vol. 4. concl. 1421. n. 12

[439] cons. 224 n. 17

[440] Bald. vol. 1 cons. 283. n. 1. seq. Mascard. d. l. n. 1. Gail. de P. P. d. l. n. 1.

[441] Mynsing. cent. 4. obs. 11 n. 2.

[442] Oldrad. Cons. 315. n. 3

[443] Bald. d. l. n. 3. Mascard. d. l. n. 13 ff.

[444] de Swyk de iur Sens. Proem. n. 28 seqq

[445] § 2. ff. de capt. et postlim revers. L. 9 c. de coll. v. Bald. d.l. n. 2

[446] Mascard. d. l. n. 1

[447] l. 1. § 2. ff. de quaest. l. 18 pr. ff. eod. v. Clar. l. 5. sent. §. Homicidium n. 37.Farin. p. 3. q. 96. n. 88. seq

[448] Mascard. Vol. 1. concl. 215 n. 14. seqq. add. Id. vol. 4. concl. 1422

[449] d. vol. 4. concl. 1421. n. 11. Corn. d. consil. 224 n. 20

[450] l. 97. ff. de Cond. et Demonstr. l. 14 ff. ad municip. Carps. Proc. Tit. 11. art. 2. n. 47 seqq. et bn. 62 seqq.

[451] tit. 7 §. 9 Ord. Cam. p. 2. tit. 10 § 1 vers. Burde aber eine Commum et c

[452] dig. Noviss. Tit. Univers. c. 20.

[453] l. 18. ff. Comm. Divid. Carpz. p. 1. c. 26 d. 8. lib. 3. R. 97

[454] d. l. n. 9 tale

[455] in O. C. p. 1. tit. 38. § 20

[456] Fr. Iren. Colleg. ad Burgold. P. 1. p. 234. seq

[457] de I. B. et P. l. 2. c. 21 n. 7.

[458] de I. N. et G. l. 8. c. 3. § 28

[459] Felin. ad. C. dliectus de Simon. N. 4

[460] Hotom. Quaest. Illustr. 42. p. 993. lit. D. Zigl. Ad Grot. l. 2. c. 21. § 7

[461] d. l. Pufend. d. l

[462] l. 3. pr. ff. de Coll. et Corpor

[463] p. 2. c. 6. d. 17 Mev. Ad Ius Lub. l. 4. Art. 43 tit. 3. n. 13. Brunnem ad d. l. 3. n. 1.

[464] C. de Bon. Proscr. l. 5. C. ad L. Iul. Maiast

[465] Mev. p. 5. d. 169

[466] Grot. d. l. Pufend. d. l. Althus. Dicaeolog. l. 1. c. 100. n. 26 Hotom. d. l. lit. D. Menoch. A. I. Q. Cas. 598. n. 29.

[467] Brunnem. Cent. 2. Decis. 86

[468] Althus. d. l. Gail. De P. P. d. l. n. 27 seq. Menoch. d. l. n. 25. seq.

[469] l. 21 ff. quib. mod. ususfr

[470] Iud. IX. 25.

[471] l. 5. § 3.ff. De Extraord. Cognit. d. l. 21. ff. quib. Mod: ususfr. Gail. d. l. n. 30. Los. p. 4 n. 39. Bald. Vol. 4 cons. 321 n. 2. neq

[472] Losem d. l. n. 38. Menoch. d. l. n. 28. sc

[473] l. 9. § 4. ff. de R. D. Limn. de I. P. l. 7. c. 1. n. 23.Gail. l. 2. Obs. 61 n. 4

[474] Gail. l. 2. Obs. 61 n. 14. Losaus d. l. n. 40

[475] Facit . l. 10. §. 8 ff. qub. mod. Ususfr.

[476] arg. l. 2. ff. de Iurisd.

[477] Bald. Ad l. siquis ff.

[478] n. 3. et ex eo Losaeus d. p. 5. c. 1. n. 44. seq.

[479] l. 6. § 2. ff. de his qui not. inf.

[480] C. de Episc. et Cler.

[481] Gail. De P. P. d. l. n. 27 Menoch d. l. n. 39. Farinacc. q. 24. n. 111.

[482] v. Bald. ad d. Auth. n. 6.

[483] Gail. d. l. n. 30. Menoch. d. l. n. 21

[484] pr. cr. q. 140 n. 131 seq.

[485] d. q. 24 n. 112

[486] Gail. De P. P. d. l. n. 19. Mynsing. Cent. 2. Obs. 30 add. De A. 1548. Const. P. P. Tit. 13

[487] d. l. num. 37 seqq.

[488] ex C. Romana 5 de sent. Excomm. In 6 Clar. l. 5 sent. §. fin q. 60. n. 30. Menoch d. l. n. 17 seq. Losaeus d. l. n. 42. Althus. c. l. n. 25. Felin. ad. c. 43 X. De sent. Excomm. n. 3.

[489] var. Resolut. l. 2. Tom. 2. c. 8 n. 9. et Los. d. l. n. 42.

[490] v. Bald. ad l. 9 § 1. quod met. caus. n. 2

[491] l. 22. C. de Poen. v. d. C. 5 de sentent. Excomm. in 6 fin Covarruv. d. l. et consil. 330 n. 11. Oldrad. Cons. 65. n. 7 Addit. ad Bart. in l. Civitas ff. de R. C. lit. c.

[492] d. l. n. 3. Covarruv. d. c. 8 n. 9

[493] l. 1. C.

[494] l. 3. C. de fructib. et lit. Exp

[495] l. 5. § 1. ff. de re iud

[496] d. l. n. 4. Losaeus d. l. n. 41 seq

[497] d. l.

[498] d. l. n. 43.

[499] c. l. n. 20

[500] Cons. 69 n. 7.

[501] d. l. concl. 266

[502] Grot. d. l. Pufend. d. l.

[503] V. Knipschild de Iur. ac Privil. Civit. Imp. l. 4. c. 1. n. 64

[504] V. Limn. de I. P. l. 2. c. 6 n. 17 et c. 7.

[505] § 30. Capit. Leopold

[506] v. ap. Limn. De I. P. l. 7 c. 13. circa fin.

[507] Menoch. d. l. n. 22. Althus. d. l. n. 26.

[508] ait Farinac. q. 24. n. 12 seq.

[509] v. Limn. De I. P. l. 7 c. 1. n. 13 seq. Conf. l. 36. C. de Episc. et Cler.

[510] v. Instr. Pac. Caes. Specie. Art. 10. §. 3. et Art. 11 add. Burgold. Not. Rer. Imp. p. 1. d. 20. n. 12.

[511] Menoch d. l. n. 33. Farinacc. d. l. n. 124. Althus. d. l. n. 28

[512] Grot. Prolegom. p. 9 n. 29.

[513] Id de I. B. et P. l. 2. c. 1. n. 2

[514] Instr. Pac. Caes. Svec. Art. 17 § Et nulli 7 Capit. Leop. § 15

[515] l. 68. ff. de R. V. l. ult. § ult. ff. quod met caus. l. 3 pr. ff. ne vifiat

[516] Chren. Rettung p. 3. c. 46. fol. 175

[517] Thesaur. Pract. Ver

[518] v. A. Matth. De Crim. l. 48. Tit. 19 n. 4.

[519] De I. B. et p. l. 2. c. 21. n. 8

[520] De I. N. et G.l. 8 c. 3. § 29.

[521] Exod. XXXIV 7. Deuteron. V. 9 Ierem. XXXII. 18

[522] Var. Resol. Tom. 3. c. 1. n. 54. Farin. d. q. 24 n. 127

[523] d. Cas. 598. n. 30

[524] d. q. 16 n. 9.

[525] Ad l. 9 § 1. ff. quod met. Caus. n. 2

[526] § 11. de Iniur. l. 11. § 3. ff. eod. l. 5 C. de Accusat.

[527] cuius exempla in l. 7 §. ult. ff. de Iurisd. l. 21 § pen. ff. de furt. l. 51. ff. ad l. Aqui. l. 34 ff. de Ini. v. A. Matth. de Crim. l. 48 tit. 18. c. 4 n. 30.

[528] d. l. n. 53.

[529] Ad l. 16 § 7. ff. De Poen. n. 12.

[530] Menoch. d. l. n. 16.

[531] th. 96. lit. a.

[532] l. 14 ff. De Accus. et l. 41. ff. De Poen

[533] l. 5. c. ad l. Iul. Maiest

[534] Bart. Ad d. l. 16 § 7. n. 7.

[535] Gail. De P. P. d. l. n. 8.

[536] Gail. d. l. n. 9

[537] l. 1. C. Ubi Senat. l. 1. § 7 ff. Ad L. Corn. de Sicar. L. Presbyt. C. de Episc. et Cler

[538] Hahn ad Wesenh. Tit. De I. et I. p. m. 24.

[539] v. Grot. d. I. B. et P. l. 2. c. 20 § 28

[540] ad l. 7 C. Unde vi.

[541] in l. 9. ff. De iurisd.

[542] 1. vid. Addit ad Clar. d. l.

[543] ad C. Gravem de sentent. excomm. n. 9

[544] de poen. temper. c. 47. n. 9

[545] Ad d. l. 16 §. 7. n. 7.

[546] Gomez c. l. n. 53

[547] v. Clar. l. 5. Sent. §. fin q. 16. n. 9. Theodor. Coll. cr. c. 10. th. 3. n. 14

[548] Farin. d. q. 24 n. 128

[549] Grot. De I. B. et P. l. 2. c. 21. n. 18

[550] Bartol. ad d. l. 16 § 7. n. 5

[551] l. 51. § 2. ff. Ad L. Aquil. l. 9 § 5. ff. De Publican. l. 13 ff. De Offic. Praesid

[552] d. l. 51. § 2. ff. Ad L. Aquil

[553] l. 22. C. de Poen

[554] pr. cr. q. 9 n. 34.

[555] lib. 26. c. 16 de Capuanis perfidiosis

[556] Can. 1. dist. 44. eiq

[557] c. 25. dist. 50. c. 24 in fin. c. 32. c. 23. 1. 4.

[558] Tiraq. De Poen. temper. Cas. 47 n. 1. seqq. Farin. pr. cr. 1. 96. p. 3. n. 1. seqq. quod in specie Alber. In l. si in rixa ff. Ad l. Corn. De Sicar.

[559] d. l.

[560] Addic. Ad Clar. q. 60 n. 103

[561] Gail. d. l. n. 33. seq: Farin. d. q. 24. n. 127. seq. Los. d. . n. 37. Matth. De Crim. l. 48. tit. 18 c. 4. n. 30.

[562] d. l.

[563] Farin. d. l. n. 127. A Matth. d. l. Losam. d. l.

[564] d. l.

[565] Becman. Lin. Destr. moral. c. 8. n. 10

[566] Orat. Pro. a. Cluent. p. m. 380. lit. C. Livium l. 2. c. 59. Tacit. Annal. l. 2. c. 21. l. 14. c. 44. Sueton. August. c. 24

[567] Coll. d. l. n. 4.

[568] l. 6. Histor. p. m. 79 seqq.

[569] add. Burger. Observ. Milit. Cent. 2. obs. 65. p. 64 seqq. Hoyer. Not. ad Corp. Iur. Milit. p. 109. seq

[570] l. 32.ff. ad L. Aquil

[571] Farin.d. p. 3. q. 96. n. 9. seq

[572] d. l. n. 10. 13. Farin. d. l. n. 6

[573] Pr. Cr. q. 109. n. 44

[574] Farinac, d. q. 24. n. 115. Althus. Dicaolog. l. x. c. 100. n 29

[575] Gomez, d. l. n. 53. Menoch. d.l.n. 36. Farin. d. l. n. 118. Althus. d.l.n. 29

[576] Gail. d. l. n.36

[577] Bartol. ad l. 7 ff. de incend. ruin. n.5. Losam d.l.n. 33. Gail. d.l. n. 16. Farin ас. d. l. n. 118. Svadet autem Angel. Consil. 165

[578] Bartol. ad l. 4. § Actor. ff. de re iud. n. 6

[579] Losam. d. n. 34. Bartol. ad l. 16. §. 7. ff. de Poen. n. 8. Marta Digest. Noviss. Tom. 4. Tit. Universitae. c. 15

[580] Synt. Iur. Univ. l. 23. c. 16. n. 7. add. Bart, ad d. l.4.ff. de re iud.n.7

Ordenanza Criminal Francesa de 1670
Johann Augustin Grischow (1720)